Dlaczego PPK to nie OFE

Przygotowania do wdrożenia pracowniczych planów kapitałowych idą pełną parą. Jednocześnie od kilku lat towarzyszy nam niepewność co do przyszłości otwartych funduszy emerytalnych. I PPK, i OFE wspierają pracowników w długoterminowym gromadzeniu i pomnażaniu oszczędności na emeryturę, ale obie propozycje gromadzenia środków emerytalnych różnią się zasadniczo. PPK nie są powiązane z ZUS Przede wszystkim w przypadku OFE wpłacana składka jest częścią obowiązkowej składki emerytalnej odprowadzanej do ZUS. Podatnik wybiera jedynie, czy zakład ma przekazywać jej część na konto w OFE. Program PPK natomiast nie jest w żaden sposób powiązany z emeryturami z ZUS, zatem środki wpłacane w tym programie nie są daniną publiczną jak składki na OFE. Są naliczane i odprowadzane bezpośrednio na rachunki uczestników PPK w wybranej instytucji finansowej, która tymi pieniędzmi będzie zarządzać. Instytucję wybierze pracodawca w porozumieniu z reprezentacją pracowników.

Aleksandra Polakowska-Szymańska dyrektor Departamentu Rozwoju Produktów AXA

Środki na rachunku PPK są prywatne
W przypadku programu PPK słowem – kluczem jest „prywatność”. To konsekwencje decyzji rządu dotyczącej OFE sprzed kilku lat i trwającej niepewności co do ich dalszych losów. W ustawie o pracowniczych planach kapitałowych zapisane jest wprost, że pieniądze gromadzone na rachunku PPK są własnością prywatną. To ważne dla przyszłych uczestników programu. Ponadto środki zgromadzone na rachunku PPK, podobnie jak i na rachunku OFE, nie podlegają egzekucji sądowej i administracyjnej, co chroni je przed egzekucją komorniczą. Wyjątkiem jest zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych. Warto też przypomnieć, że rachunek PPK zasilany jest z aż trzech źródeł: wpłat pracownika, wpłat pracodawcy oraz dopłat z Funduszu Pracy.

PPK inwestują w fundusze cyklu życia
Jak inwestują OFE, a jak będą to robić PPK? OFE to fundusz emerytalny, którego profil inwestycyjny ściśle określa ustawa – jest to m.in. wysoki udział akcji w portfelu. Struktura inwestycji nie zmienia się wraz ze zbliżaniem do emerytury członka OFE. Na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa, rozpoczyna się stopniowe przekazywanie środków do ZUS. PPK natomiast bazują na funduszach cyklu życia, które dopasowują poziom ryzyka do etapu życia uczestnika. Inwestują one w instrumenty finansowe o wyższym poziomie ryzyka, gdy do emerytury inwestora jest jeszcze sporo czasu. Wraz ze zbliżaniem się do niej rośnie zaangażowanie w bezpieczniejsze instrumenty finansowe.

Opłaty w PPK będą niższe
W PPK ustawodawca określił limit wysokości opłaty za zarządzanie, który wynosi 0,5 proc. wartości aktywów rocznie. Dodatkowe wynagrodzenie – 0,1 proc. wartości aktywów za osiągnięty wynik – instytucja finansowa będzie mogła pobrać, jeśli inwestycja osiągnie dodatnią stopę zwrotu wyższą niż stopa referencyjna. W przypadku OFE początkowo ustawodawca w ogóle nie określał maksymalnej wysokości opłat pobieranych od nowych składek na rzecz instytucji finansowych, ale później wprowadzono limit wynoszący kolejno 7 proc., 3,5 proc., a następnie obowiązujący do dzisiaj: 1,75 proc. Ponadto OFE pobierają opłaty za zarządzanie aktywami: maksymalnie 0,54 proc. rocznie od wartości aktywów oraz dodatkowo maksymalnie 0,06 proc. rocznie od aktywów za wynik zarządzania.

Środki zgromadzone w PPK można wypłacić w dowolnym momencie
Co z dostępem do moich środków? – to pytanie często zadawane przez przyszłych uczestników PPK. To także ważna różnica między OFE a PPK. Środków zgromadzonych w OFE nie można wypłacić przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Uczestnik PPK będzie mógł natomiast złożyć wniosek o wycofanie środków z PPK w dowolnym momencie przed osiągnięciem 60. roku życia. Taki zwrot wiąże się jednak z utratą kwoty stanowiącej równowartość wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od Skarbu Państwa oraz z koniecznością uiszczenia podatku dochodowego. Dodatkowo 30 proc. wpłat pochodzących od pracodawcy zostanie przekazane na indywidualne konto uczestnika PPK w ZUS. Porównanie obu programów i zasad ich działania pokazuje, że nazywanie PPK „drugim OFE” nie jest trafne. Celem i ambicją programu pracowniczych planów kapitałowych pozostaje stworzenie prywatnego, dodatkowego, niezależnego od ZUS źródła pieniędzy dla obywateli na emeryturze.