Emerytura z IKZE - Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego w pytaniach i odpowiedziach

Kto może otworzyć IKZE? Pytania i odpowiedzi

Wpłat na IKZE mogą dokonywać osoby, które mają ukończone co najmniej 16 lat. Nieletni mają prawo oszczędzać tak tylko w tych latach, w których uzyskiwali dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę. Natomiast bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków rachunek IKZE założyć mogą wszystkie osoby pełnoletnie, bez względu na rodzaj zatrudnienia czy posiadanie własnej działalności gospodarczej. Nie ma również górnej granicy wieku wstępu.

Kiedy z IKZE można wypłacić pieniądze bez podatku?

IKZE jest skonstruowane w taki sposób, że oszczędzający już od pierwszego roku od założenia takiego konta emerytalnego korzystają z ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych. Mogą odliczyć wpłaty na IKZE w deklaracji PIT, pamiętając jednak, że możliwe jest to w ramach obowiązujących na dany rok limitów wpłat. Limit podstawowy wpłat na IKZE wynosi 1,2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, a w przypadku osób samozatrudnionych, prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą jest wyższy – 1,8-krotność wspomnianego przeciętnego wynagrodzenia.

To krótkoterminowa korzyść podatkowa – preferencja podlegająca na odliczeniu wpłat na IKZE od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym PIT, zgodnie z obowiązującą Cię stawką podatku dochodowego.

Limity wpłat na IKZE na 2023 rok wynosiły:

• 8322 zł – limit podstawowy,
• 12 483 zł – limit podwyższony.

W 2024 roku to odpowiednio 9 388,80 zł i 14 083,20 zł.

Oszczędności gromadzone na koncie IKZE nie są objęte podatkiem od zysków kapitałowych, czyli podatkiem Belki. Podatek płaci się przy wycofaniu środków z IKZE – 10-procentowy zryczałtowany podatek od wszystkich środków z rachunku IKZE.

Oznacza to, że z IKZE wypłacisz pieniądze bez podatku Belki, ale zapłacisz podatek zryczałtowany, o ile spełnisz dwa warunki:

• ukończysz 65. rok życia,
• dokonasz wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych.

Wypłaty bez podatku od zysków kapitałowych może dokonać także osoba uprawniona, w przypadku śmierci oszczędzającego.

Czy zawsze można otworzyć IKZE?

O ile masz co najmniej 16 lat i nie masz innego Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego, możesz otworzyć IKZE. Nawet jeśli posiadasz już takie konto, możesz podpisać umowę z inną instytucją finansową i dokonać transferu dotychczasowych oszczędności. Nie możesz mieć dwóch IKZE jednocześnie.

Kiedy IKZE się nie opłaca?

Zasadniczo dobrym pomysłem jest dodatkowe oszczędzanie na przyszłą emeryturę, m.in. w ramach konta IKZE. Jednak nie zawsze jego założenie musi się opłacać. Jeśli zamierzasz oszczędzać krótkoterminowo, krócej niż 5 lat, to niekoniecznie IKZE będzie najlepszym wyborem, bo od środków zgromadzonych na nim będziesz płacił podatek Belki według stawki 19 proc., a nie zryczałtowany podatek w wysokości 10 proc.

Jednocześnie warto zastanowić się nad otwarciem IKZE, jeśli masz stały dochód, z pracy na etacie czy z wykonywanej samodzielnie działalności. Jeśli jesteś bezrobotny lub masz niskie dochody, trudno będzie Ci dokonywać regularnych wpłat.

Jak sprawdzić stan konta IKZE?

W celu skontrolowania stanu konta emerytalnego IKZE i uzyskania informacji, jak wiele pieniędzy na nim posiadasz, skontaktuj się z instytucją finansową, z którą masz zawartą umowę o jego prowadzenie. W zależności od danej instytucji inne mogą być zasady sprawdzania stanu konta IKZE, m.in. za pośrednictwem:

• osobistej wizyty w instytucji finansowej,
• bankowości elektronicznej lub innego systemu elektronicznego, który wymaga zalogowania się na konto klienta,
• telefonu.

Produkty emerytalne — który wybrać?

W obrębie III filaru systemu emerytalnego dostępnych jest wiele produktów finansowych, które pozwalają na oszczędzanie na przyszłą emeryturę. Są dobrowolne, więc możesz, ale nie musisz do nich przystępować. Wśród nich wymienia się:

• IKE – Indywidualne Konto Emerytalne,
• IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego,
• PPK – Pracownicze Plany Kapitałowe,
• PPE – Pracownicze Plany Emerytalne.

Zarówno IKE, jak i IKZE oferują korzyści podatkowe, ale też PPK czy PPE mogą być dla Ciebie korzystną opcją, jeśli chodzi o oszczędzanie na przyszłość.

PPK czy IKZE — który będzie dla mnie lepszy?

PPK i IKZE to dwa różne produkty finansowe, choć oba są elementami III filaru systemu emerytalnego. Mają zalety, ale i wady.

PPK to program zakładający długoterminowe oszczędzanie, przeznaczony dla pracowników. Jego celem jest zwiększenie poziomu zabezpieczenia finansowego na przyszłej emeryturze. Cechę charakterystyczną PPK stanowi to, że program uruchamia dla swoich podwładnych pracodawca i zapisuje ich do niego. W ramach PPK zatrudnieni co miesiąc, o ile zdecydują się uczestniczyć w programie, gromadzą wpłaty odprowadzane z wynagrodzenia w wysokości co najmniej 2, a maksymalnie 4 proc. pensji brutto. Do tego dopłaca pracodawca z własnych środków – wpłaty muszą wynieść co najmniej 1,5, a maksymalnie 4 proc. pensji.

Wpłaty do PPK są powiększane z budżetu państwa – uczestnicy PPK otrzymują 250 zł na start i 240 zł rocznie.

W PPK udział mogą wziąć osoby, które mają nie mniej niż 18 lat i nie ukończyły 55. roku życia, o ile nie zrezygnowały z dokonywania wpłat na rachunek. Zatrudnieni w wieku 55-70 lat mogą też uczestniczyć w programie, jeśli złożą stosowny wniosek pracodawcy.

Pieniądze z PPK możesz wypłacić w momencie osiągnięcia 60. roku życia. Jednorazowo wypłacone Ci zostanie 25 proc. oszczędności, a reszta co miesiąc przez 10 lat. Wszystkie wypłaty są nieopodatkowane.

Natomiast IKZE jest kontem, na które oszczędności odprowadzasz samodzielnie i w kwocie mieszczącej się w rocznym limicie wpłat. Trzeba podkreślić, że dzięki niemu unikasz płacenia podatku od zysków kapitałowych, a możesz pomnażać swoje oszczędności za pośrednictwem wybranej instytucji finansowej. Wypłaty możesz dokonać po osiągnięciu 65 lat i uzyskaniu 5-letniego okresu oszczędzania.

Zarówno PPK, jak i IKZE mają zalety. W ramach PPK premię od państwa jednorazowo w ramach wpłaty powitalnej i premię roczną, a wypłata środków może być dokonana wcześniej bez podatku niż w przypadku IKZE. Natomiast wpłaty mogą być stosunkowo niższe niż przy IKZE, a przy tym IKZE może skuteczniej pomnażać środki emeryta. Atutem IKZE jest też ulga podatkowa w PIT.

PPK dziedziczenie — jak wygląda proces?

Pieniądze w PPK podlegają dziedziczeniu. W przypadku Twojej śmierci, środki nie przepadną i sam wcześniej możesz zdecydować, komu zostaną wypłacone.

W razie śmierci uczestnika PPK połowa zgromadzonych w ramach takich programów środków instytucja przekazuje na rachunek PPK, IKE lub PPE małżonkowi uczestnika, ale możliwa jest też wypłata w formie pieniężnej.

Druga część środków trafia do wskazanych przez uczestnika osób uprawnionych, w formie albo wypłaty transferowej do PPK, IKE lub PPE, albo w postaci pieniężnej.

Wypłata transferowa PPK — jak przebiega proces? Czy muszę odprowadzić podatek?

Pieniądze gromadzone w ramach PPK mogą być przetransferowane na inne konta w III filarze systemu emerytalnego, w ramach wypłaty transferowej. Transfer oszczędności polega na przekazaniu środków na wniosek oszczędzającego, na warunkach określonych w ustawie o PPK, z jednego rachunku na:

• inny rachunek PPK,
• na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na indywidualne konto emerytalne osoby uprawnionej,
• na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej uczestnika PPK,
• na Pracowniczy Program Emerytalny (PPR) małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na PPE osoby uprawnionej,
• na rachunek lokaty terminowej uczestnika PPK prowadzony w SKOK-u,
• na rachunek lokaty terminowej oszczędnościowej wskazany przez małżonka czy byłego małżonka uczestnika PPK,
• na rachunek lokaty terminowej wskazany przez małżonka czy byłego małżonka uczestnika PPK prowadzony w SKOK-u,
• do zakładu ubezpieczeń prowadzącego działalność określoną w dziale I w grupie 3. załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Powodem wypłaty transferowej może być zmiana instytucji finansowej, z jaką podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK, ustaniem małżeństwa bądź zmianą stosunków materialnych w małżeństwie, śmiercią uczestnika PPK lub podjęciem pracy przez uczestnika PPK w innym zakładzie pracy niż dotychczas.

W takim wypadku nie jest naliczany podatek dochodowy.