IKE — Indywidualne Konto Emerytalne w pytaniach i odpowiedziach

Jak działa IKE?

IKE to Indywidualne Konto Emerytalne, które jest elementem III filaru systemu emerytalnego. Można je założyć dobrowolnie i odkładać w ten sposób pieniądze na przyszłość, na prywatną emeryturę. Unika się w ten sposób konieczności zapłaty 19-procentowego podatku od zysków kapitałowych.

W zależności od tego, w jakiej instytucji finansowej założysz swoje IKE możesz podpisać umowę o prowadzenie konta z dobrowolnym funduszem emerytalnym, otwartym funduszem inwestycyjnym, specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym, bankiem, biurem maklerskim, ale i zakładem ubezpieczeniowym. Istnieje możliwość otwarcia np. IKE obligacje i inwestowania środków emerytalnych w papiery dłużne.

Odkładasz pieniądze na IKE, a one mogą być pomnażane, np. poprzez inwestowanie za pośrednictwem prowadzonego dla Ciebie rachunku papierów wartościowych. Kiedy osiągniesz 55 lat i uzyskasz uprawnienia emerytalne lub 60 lat i spełnisz warunek oszczędzania przez 5 lat przed dniem złożenia dyspozycji wypłaty, otrzymasz swoje pieniądze wraz z zyskiem wypracowanym przez te wszystkie lata, które nie zostaną pomniejszone o podatek Belki.

Kiedy powstało IKE?

IKE powstało w 2005 roku i funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

Czy fundusze IKE mogą stanowić wkład własny?

Połowa wkładu może zostać zastąpiona m.in. funduszami zgromadzonymi na IKE. Brakujący wkład jest zastępowany poprzez przeniesienie środków zgromadzonych na rachunku w ramach III filaru emerytalnego, tj. na IKE lub IKZE.

Czy w ramach IKE/IKZE mogę zostać zwolniony z podatku dywidend rynków zagranicznych?

Oszczędzając w ramach IKE i IKZE, możesz korzystać ze zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych. Będziesz też zwolniony z podatku od dywidend wypłacanych przez spółki z rynków zagranicznych. Nie trzeba w tym celu składać żadnej deklaracji.

Czy mogę dokonać wypłaty z IKE bez zamykania konta?

Tak, istnieje możliwość dokonania wypłaty środków z rachunku IKE bez jednoczesnej konieczności zamykania takiego konta emerytalnego. Wypłata będzie wówczas w ratach, a żeby skorzystać przy tym z ulgi w podatku od zysków kapitałowych, musisz spełnić warunek wieku.

Co się stanie, kiedy wpłacę na IKE więcej, niż wynosi roczny limit wpłat na IKE?

Jeśli zdarzy Ci się dokonać wpłaty na IKE w kwocie wyższej sumarycznie niż wynosi roczny limit wpłat IKE, to nadwyżka zostanie zwrócona na Twoje konto bankowe. Limit wpłat na IKE w 2023 roku wynosił 20 805 zł, a w 2024 roku będzie to 23 472 zł. Wartość wszystkich wpłat na IKE w danym roku nie może przekroczyć takiego limitu.

Czy osoba dziedzicząca środki z IKE może je od razu wypłacić bez podatku?

Środki zgromadzone na IKE podlegają dziedziczeniu – są to właściwie Twoje prywatne oszczędności. Osoba, która jest uposażona przez oszczędzającego na IKE i dziedziczy takie pieniądze, otrzyma je w całości, ponieważ są zwolnione od podatku od spadków i darowizn. Dziedziczone środki z IKE można wypłacić od razu, bez podatku.

Czy ponoszę koszty za zamknięcie konta IKE?

Najczęściej po upływie 12 miesięcy od chwili założenia IKE, przy jego likwidacji nie powinieneś ponosić żadnych kosztów dodatkowych za zamknięcie Indywidualnego Konta Emerytalnego. Nie są naliczane opłaty za likwidację IKE.

Czy z wypłaconych dywidend trzeba się rozliczać z Urzędem Skarbowym?

Dywidendy wypłacane na konto bankowe klienta, wskazane w domu czy biurze maklerskim, podlegają niestety opodatkowaniu i trzeba się z nich rozliczyć z podatku Belki z urzędem skarbowym. Płatnikiem jest spółka, która wypłaca dywidendę akcjonariuszowi. Stawka wynosi 19 proc.

Czy ma znaczenie, że pracuję za granicą? Czy swobodnie mogę dokonywać wpłat i wypłat funduszy?

Masz prawo do odkładania pieniędzy na prywatną emeryturę w ramach IKE także i wtedy, gdy pracujesz za granicą. Możesz w miarę swobodnie wpłacać na IKE pieniądze oraz wypłacać swoje fundusze, jeśli przyjdzie taka konieczność.

Czy jest możliwość założenia IKE/IKZE przez obecnego emeryta?

Ustawa regulująca kwestie związane z zakładaniem i prowadzeniem indywidualnych konta emerytalnych nie zabrania aktualnym emerytom i rencistom zakładania i gromadzenia oszczędności emerytalnych na IKE. Należy jednak pamiętać, że aby skorzystać z przysługujących profitów należy spełnić obowiązek utrzymania i opłacania IKE/IKZE przez min. 5 lat.

Czy jest możliwość przeniesienia środków z IKE na IKZE i na odwrót?

Nie, nie ma możliwości transferowania środków z IKE na IKZE oraz z IKZE na IKE. To dwa odrębne konta emerytalne, na których możesz oszczędzać na przyszłą emeryturę.

Emerytura a działalność gospodarcza — jak odkładać na emeryturę będąc przedsiębiorcą?

Jeśli jesteś przedsiębiorcą, czyli osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, masz prawo oszczędzać na emeryturę w III filarze systemu emerytalnego, podobnie jak i pracownik etatowy. W przypadku przedsiębiorców jest to jeszcze bardziej uzasadnione, jeśli odprowadzają za siebie minimalne składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oszczędzanie na przyszłą emeryturę w ramach IKE lub IKZE pozwoli na wypracowanie dodatku do emerytury wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

B2B a emerytura — czy założyć IKE będąc samozatrudnionym?

Osoba samozatrudniona, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą, może zyskać godziwą emeryturę z prywatnych środków, oszczędzanych w ramach IKE. Konto pozwoli na systematyczne oszczędzanie, ale i na skorzystanie z ulgi w podatku od zysków kapitałowych i podatku dochodowego. Pamiętać należy przy tym, że tak odkładane pieniądze z IKE są dziedziczone przez spadkobierców, więc nie przepadają.

Ubezpieczenie emerytalne i rentowe a umowa zlecenie — czy będą mi się one należały?

Zawarcie umowy zlecenie, czyli umowy cywilnoprawnej, z perspektywy zlecającego wiąże się z koniecznością odprowadzenia składek ZUS, czyli składek emerytalnych. Koszty ponosi zleceniodawca i zleceniobiorca.