Czym jest IKE i IKZE?
Czym są IKE i IKZE? Różnice występujące pomiędzy nimi są z pozoru niewielkie, ale w ogólnym rozrachunku mogą zadecydować o tym, który wybierzesz system oszczędzania na jesień życia. Oba pozwalają na uzyskanie na starość prywatnej emerytury.
W obu przypadkach mówimy o gromadzeniu oszczędności na indywidualnych kontach. Podstawą prawną ich funkcjonowania jest Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. W przepisach można znaleźć definicje IKE i IKZE.
Art. 2 pkt 1 i pkt 1a stanowi, że IKE lub IKZE mogą być:
- wyodrębnionym zapisem w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego,
- wyodrębnionym rachunkiem papierów wartościowych,
- innym rachunkiem, na którym zapisywane są instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi,
- rachunkiem pieniężnym służącym do obsługi takich rachunków w podmiocie prowadzącym działalność maklerską,
- wyodrębnionym rachunkiem w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym,
- wyodrębnionym rachunkiem bankowym w banku,
- wyodrębnionym rachunkiem IKE/IKZE w dobrowolnym funduszu emerytalnym, prowadzonym na zasadach określonych ustawą, a w zakresie w niej nieuregulowanym – na zasadach opisanych w przepisach właściwych dla tych rachunków i rejestrów.
Na IKE lub IKZE można gromadzić oszczędności indywidualnie, co oznacza, że właścicielem takich kont może być wyłącznie jedna osoba. Wypłata środków z obu kont zasadniczo powinna nastąpić po uzyskaniu wieku określonego ustawą - dla IKE jest to 55 lub 60 lat, a dla IKZE - 65 lat. Wcześniejsze dokonanie zwrotu wiąże się z poniesieniem określonych kosztów. Jednak możliwa jest bezkosztowa wypłata transferowa, jak i dziedziczenie środków zgromadzonych na IKE i IKZE przez spadkobierców i wskazane przez oszczędzającego osoby uposażone. Jak się to odbywa?
Kto będzie dziedziczyć zgromadzone oszczędności z IKE i IKZE?
Środki finansowe zgromadzone przez oszczędzającego na kontach emerytalnych IKE i IKZE nie przepadają po śmierci osoby, która była ich właścicielem - podlegają dziedziczeniu. Już przy zawieraniu umowy o prowadzenie konta IKE lub IKZE możesz wskazać osobę lub osoby, którym będzie należała się wypłata z IKE lub z IKZE w razie Twojej śmierci. Jeśli uposażonych będzie kilku, dojdzie do podziału środków z takich kont emerytalnych. Możesz określić udział w tych środkach.
Wydana dyspozycja o uposażonych może być w dowolnym momencie zmieniona, a uposażonym nie musi być wcale ktoś z Twojej rodziny.
W przypadku braku wskazania osób czy osoby uposażonej z kont IKE i IKZE, po Twojej śmierci oszczędności z kont emerytalnych nadal będą dziedziczone. Przypadną one spadkobiercom ustawowym lub testamentowym. Wejdą w skład masy spadkowej. Problem w tym, że instytucje zarządzające IKE i IKZE nie są zobowiązane do tego, by poinformować spadkobierców, że zmarły oszczędzał w III filarze systemu emerytalnego.
Jak wygląda wypłata środków zgromadzonych na koncie emerytalnym? IKE i IKZE a podatek
Osoba, która jest uprawniona, na mocy wydanej dyspozycji przez oszczędzającego, albo na mocy testamentu czy dziedziczenia ustawowego, może wystąpić do instytucji zobowiązanej do prowadzenia IKE lub IKZE z wnioskiem o wypłatę środków z konta, albo dokonać przeniesienia ich na swoje Indywidualne Konto Emerytalne, albo do PPE - Pracowniczego Programu Emerytalnego. Środki te będą przy takiej wypłacie transferowej zwolnione z podatku od spadków i darowizn oraz podatku od dochodów kapitałowych, tzw. podatku Belki.
Jeśli z kolei uprawniony zdecyduje się w przypadku śmierci oszczędzającego na wypłatę z rachunku IKE lub IKZE środków na własne konto bankowe, musi złożyć do danej instytucji wniosek i dołączyć do niego:
- akt zgonu oszczędzającego oraz dokument potwierdzający Twoją tożsamość, jako osoby uprawnionej;
- prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku oraz zgodne oświadczenie wystosowane przez wszystkich spadkobierców o sposobie podziału środków zgromadzonych w IKE czy IKZE przez oszczędzającego bądź prawomocne postanowienie sądu o dziale spadku wraz z dokumentami stwierdzającymi tożsamość spadkobierców.
O ile przy wypłacie środków z IKE nie ma podatku dochodowego, to w przypadku rachunku IKZE dziedziczący je spadkobierca płaci podatek w wysokości 10 proc. całej kwoty.
O ile nie ma dziedziczenia emerytury z ZUS przez spadkobierców, za wyjątkiem renty rodzinnej, czyli tzw. renty po zmarłym współmałżonku, o tyle środki odkładane na emeryturę w III filarze systemu emerytalnego jak najbardziej nie przepadają.
