CZYM SĄ IKE I IKZE?
IKE to to skrótowiec od indywidualnego konta emerytalnego. Daje ono szereg udogodnień dla osób decydujących się na odkładanie środków w ten sposób. Przede wszystkim istnieje możliwość optymalizacji podatkowej, ponieważ oszczędzający w IKE przyszli emeryci nie będą musieli odprowadzać 19% podatku od zysków kapitałowych, o ile fundusze zgromadzone na takim koncie wypłacą dopiero po uzyskaniu wieku emerytalnego. Dla kobiet w Polsce wiek ten wynosi 60 lat, natomiast dla mężczyzn 65 lat.
Nieco inaczej wygląda optymalizacja podatkowa w ramach IKZE. Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego pozwala na gromadzenie oszczędności na korzystnych warunkach, ponieważ daje ono możliwość odliczenia składki od podatku dochodowego, dzięki czemu odprowadzana do Urzędu Skarbowego kwota jest niższa.
FORMY OSZCZĘDZANIA NA EMERYTURĘ W RAMACH IKE, IKZE i PPE czy PPK
Zarówno IKE, jak i IKZE mogą być prowadzone w różnych sposób, taki jak:
- rachunek inwestycyjny w towarzystwie funduszy inwestycyjnych,
- konto oszczędnościowe w banku,
- polisa na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- rachunek w domu maklerskim.
Wybór odpowiedniego produktu uzależniony jest od indywidualnej decyzji przyszłego emeryta, która powinna być podyktowana między innymi tolerancją ryzyka. Zwykły rachunek oszczędnościowy w banku to najbezpieczniejsza forma oszczędzania, ponieważ depozyty takie objęte są gwarancją ze strony bankowego funduszu gwarancyjnego. Jednak można zarobić na nich najmniej. Z kolei, zakładając rachunek w domu maklerskim i pozwalając na obrót składkami na IKE i IKZE, oszczędzający musi zaakceptować ryzyko utraty części lub nawet całości posiadanych środków finansowych, jednak potencjalne zyski wypracowane w ten sposób mogą być zdecydowanie wyższe niż oferowane przez banki oprocentowanie kont oszczędnościowych.
Prócz tego można oszczędzać i zapewnić sobie prywatne ubezpieczenie emerytalne na stare lata w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) i Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE). Zachętą do oszczędzania na przyszłą emeryturę jest w ramach IKZE zwrot podatku. Przy IKZE ulga podatkowa ma zastosowanie w każdym roku oszczędzania, w ramach deklaracji PIT.
Nie można jednak dokonywać wpłat na IKE oraz IKZE w sposób dowolny. Obowiązują pewne ograniczenia.
LIMIT WPŁAT NA IKE (INDYWIDUALNE KONTO EMERYTALNE)
Obowiązuje roczny limit wpłat na indywidualne konto emerytalne posiadacza. Na IKE można przekazać maksymalnie 300 % prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Ograniczenie to zaczęło obowiązywać w 2009 roku, a wcześniej, w latach 2004-2008, wynosiło 150 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W zależności od tempa wzrostu zarobków w Polsce, zmienia się limit wpłat na IKE.
Jeśli w taki sposób oszczędza na przyszłą emeryturę osoba małoletnia, to wysokość przelewów ograniczona jest wówczas wielkością uzyskiwanego dochodu z umowy o pracę. Przekazywane w przypadku IKE środki nie mogą przekroczyć limitu wpłat na IKE, jak również wysokości dochodów osiąganych przez tę osobę z tytułu umowy o pracę.
LIMIT WPŁAT NA IKZE (INDYWIDUALNE KONTO ZABEZPIECZENIA EMERYTALNEGO)
IKZE powstały nieco później niż IKE. Możliwość oszczędzania w ten sposób na swoją przyszłą emeryturę uruchomiona została dnia 1 stycznia 2012 roku. Przez pierwsze dwa lata obowiązywania IKZE limit wpłat był zależny od wysokości kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, ustalone dla oszczędzającego za rok poprzedni. Nie mogło to być więcej niż 4% tej sumy. Jednocześnie nie mogły też przekroczyć 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce za rok poprzedni.
Wówczas limit wpłat na IKZE nie był taki sam dla każdego oszczędzającego. Dopiero Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasady wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych zmieniła regulacje.
Obecnie na takie konto emerytalne maksymalnie można co roku przekazywać kwotę, która odpowiada 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. Jego wysokość określana jest w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym bądź w ich projektach. Jednocześnie stawka ta w kolejnym roku nie może być niższa niż limit wpłat na IKZE obowiązujący w roku poprzednim. Dodatkowo, istnieje limit odpowiadający 1,8-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok i dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą.
ROCZNY NOWY LIMIT WPŁAT NA IKE W 2025 ROKU
Oszczędzający w ramach indywidualnych kont emerytalnych nie mają możliwości przelewania na nie dowolnych kwot. Istnieje górny limit wpłat na IKE, ustalany co roku i ogłaszany publicznie w obwieszczeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej.
Wysokość środków przekazywanych na IKE w 2024 roku wynosiła maksymalnie 23 472 zł, a w 2023 roku było to 20 805zł, czyli o 2667 zł mniej. Z kolei limit ten zwiększy się w 2025 r. do 26 019 zł.
ROCZNY LIMIT WPŁAT NA IKZE W 2025 ROKU
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 11 grudnia 2024 roku w sprawie wysokości kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego w roku 2025 maksymalny przelew na IKZE został określony na kwotę 10 407,60 zł. Wyższy limit obowiązuje dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, ponieważ wynosi on 15 611,40 zł.
W 2023 roku ograniczenia te wynosiły dla osób prywatnych 8 322 zł, a dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą - 12 483 zł. Z kolei w 2024 r. limit wpłat na IKZE wynosił: 9 388,80 zł dla osób fizycznych i 14 083,20 zł dla osób samozatrudnionych.
