Brak ciągłości OC – czym może skutkować?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, każdy pojazd mechaniczny musi posiadać aktualne ubezpieczenie OC. Nawet za jednodniową zwłokę właścicielowi samochodu grozi kara finansowa, nałożona przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Nie ma tutaj żadnego znaczenia przyczyna braku ciągłości OC. Czy można się odwołać od kary za brak ciągłości ubezpieczenia pojazdu osobowego?
CO TO JEST BRAK CIĄGŁOŚCI OC?
Każdy właściciel zarejestrowanego pojazdu ma obowiązek posiadać ważną polisę OC (bez względu na to, czy codziennie eksploatuje pojazd, czy latami stoi on nieużywany w garażu lub na posesji). Brak ciągłości OC to przerwa w ciągłości ubezpieczenia samochodu osobowego lub ciężarowego, autobusu czy ciągnika rolniczego - oznacza to, że dany pojazd nie posiada aktualnej, obowiązkowej polisy odpowiedzialności cywilnoprawnej, co może skutkować wysoką karą dla właściciela. Sankcje finansowe mogą dotknąć również osoby, które nie zachowały ciągłości OC motoru lub motoroweru, choć w przypadku jednośladów kary nałożone przez UFG są znacznie niższe. W jakich sytuacjach najczęściej dochodzi do przerwania ciągłości ochrony ubezpieczeniowej?
NIEWAŻNE OC. KIEDY NAJCZĘŚCIEJ DOCHODZI DO BRAKU CIĄGŁOŚCI OC?
Zgodnie z danymi Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) w 2022 roku po polskich drogach jeździło około 328 000 pojazdów bez ważnego OC. Tak więc skala problemu jest naprawdę duża. Dlaczego najczęściej dochodzi do problemów z kontynuowaniem umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnoprawnej? Zdarza się, że brak ciągłości OC jest efektem niedopatrzenia właściciela pojazdu, np. gdy OC było rozłożone na raty i kierowca zapomniał opłacić jedną z nich, skutkuje to tym, że całoroczna polisa OC nie przedłuży się automatycznie (dzieje się tak tylko wtedy, gdy opłacone są wszystkie raty składki). Od obowiązku opłacenia polisy uchylają się osoby, których pojazdy nie są eksploatowane (np. stoją miesiącami czy latami w garażu) - oczywiście nie jest to zgodne z prawem. Niektórzy liczą, że jeśli nie będą jeździć po drogach autem bez ważnego OC - brak polisy nie zostanie wykryty. Nie jest to prawdą, ponieważ Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny posiada specjalny system informatyczny (tzw. wirtualny policjant), który wyrywkowo i automatycznie sprawdza elektroniczne bazy pojazdów mechanicznych, ścigając nieuczciwych kierowców. Dosyć często brak ciągłości OC dotyczy nabywców używanych samochodów, którzy korzystali z OC poprzedniego właściciela i w natłoku codziennych spraw zapomnieli o tym, że w tej sytuacji polisa nie przedłuży się automatycznie. Niektórzy kierowcy błędnie sądzą też, że niesprawny technicznie pojazd nie musi posiadać ubezpieczenia. OC musi być kontynuowane do chwili wyrejestrowania pojazdu. Czasami właściciele aut, u których np. przy rutynowej kontroli drogowej policja wykryła brak ciągłości OC, tłumaczą się, że nie mogli opłacić polisy ze względu na trudną sytuację ekonomiczną - jednak dla UFG nie jest to mocny argument. Należy jednak wspomnieć, że w wyjątkowych sytuacjach fundusz może umorzyć karę za brak ciągłości OC (na mocy art. 94 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).
KARA ZA BRAK CIĄGŁOŚCI OC NAŁOŻONA PRZEZ UFG - CZY MOŻNA SIĘ ODWOŁAĆ?
Kary za brak ciągłości OC są w Polsce znacznie niższe niż w innych, europejskich krajach. Nie oznacza to jednak, że nie stanowią sporego obciążenia dla budżetu wielu Polaków. Jeśli samochód osobowy pozostawał bez ochrony nie dłużej niż 3 dni, właściciel musi zapłacić aż 1720 złotych (czyli 20% dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto), dla samochodu ciężarowego jest to 2580 złotych (20% trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto) a dla pozostałych pojazdów jest to 290 zł. W przypadku zwłoki za 4-14 dni właściciel auta osobowego poniesie koszt rzędu 4300 złotych, czyli 50% maksymalnej kary, właściciel ciężarówki 6450 złotych, a właściciel jednośladu 720 zł. Najwyższe kary czekają właścicieli pojazdów, którzy wykazali brak ciągłości ubezpieczenia OC przez więcej, niż 14 dni – w 2024 roku posiadacze samochodów osobowych muszą zapłacić dwukrotność krajowej minimalnej pensji, czyli 8600 złotych, a właściciele samochodów ciężarowych aż 12900 złotych (w przypadku innych pojazdów - motocykli i motorowerów to 1430 złotych). Warto zaznaczyć, że kara jest naliczana już za 1 dzień zwłoki, dlatego lepiej nie doprowadzić do sytuacji, w której stracimy ciągłość ubezpieczenia.
Część kierowców zastanawia się, czy można się odwołać od decyzji UFG. Tak, mamy 30 dni kalendarzowych na odwołanie się od nałożonej kary za brak ciągłości OC. Właściciel pojazdu może złożyć stosowne pismo o anulowanie kary. Wniosek ma szansę na pozytywne rozpatrzenie, jeżeli ukarana osoba wykaże bardzo trudną sytuację materialną, jednak są to nieliczne przypadki. Natomiast dosyć często zdarza się, że UFG rozkłada winnemu płatność kary na raty.
CO GROZI SPRAWCY WYPADKU SAMOCHODOWEGO BEZ WAŻNEGO OC?
Konsekwencją posiadania samochodu bez ważnego OC jest nie tylko mandat drogowy. Jeśli osoba, która jeździ autem bez ważnego OC, spowoduje wypadek samochodowy będzie musiała zapłacić za wyrządzoną szkodę z własnej kieszeni, a dokładniej zwrócić koszty wynikające ze swojego działania Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, który wcześniej wypłacił ofiarom zdarzenia odszkodowanie. W 2022 roku średnia wartość odszkodowania wypłaconego przez UFG wynosiła ponad 18 000 złotych. Zdarzają się też odszkodowania, które wynoszą dziesiątki, a nawet setki tysięcy złotych. Warto dodać, że do odpowiedzialności finansowej (za szkodę) może zostać pociągnięty nie tylko właściciel samochodu, lecz także kierowca, który prowadził pożyczone auto bez ważnego OC i doprowadził do wypadku drogowego. Tak więc nie warto ryzykować braku ciągłości OC, gdyż jest to tylko pozorna „oszczędność”.
BRAK CIĄGŁOŚCI OC - JAK SPRAWDZIĆ, CZY SAMOCHÓD JEST UBEZPIECZONY?
Część kierowców zastanawia się, jak sprawdzić, czy dany samochód ma ważne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnoprawnej. Wystarczy wejść na stronę internetową UFG - www.ufg.pl. Korzystając z tego portalu, można poznać też historię ubezpieczania pojazdu. Informacje na temat ważności polisy OC znajdziemy również w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców - jednak w tym przypadku musimy podać dane z dowodu rejestracyjnego (numer rejestracyjny, numer VIN, datę pierwszej rejestracji). Kiedy należy upewnić się, czy samochód posiada obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej? W przypadku kolizji, wypadku drogowego lub przy zakupie auta z drugiej ręki.
Podsumowując, zgodnie z polskim prawem każdy właściciel pojazdu ma obowiązek zachowania ciągłości ubezpieczenia auta aż do chwili jego wyrejestrowania lub sprzedaży. W przeciwnym razie, w przypadku kontroli pojazdu przez policję lub przykrego zdarzenia drogowego, jak wypadek czy kolizja - osoby, które dopuściły się braku ciągłości OC, czekają przykre konsekwencje w postaci kary finansowej i konieczności pokrycia szkód z własnej kieszeni.
