Homologacja samochodu – na czym polega i dla jakich typów pojazdów trzeba uzyskać świadectwo homologacji typu pojazdu
Jeśli jesteś posiadaczem pojazdu samochodowego, to być może spotkałeś się już z pojęciem "homologacja". Co oznacza uzyskanie świadectwa homologacji? Czy masz na to jakikolwiek wpływ? Od czego i kogo to zależy? Dowiedz się czym jest homologacja i kiedy wydawany jest taki dokument.
DEFINICJA HOMOLOGACJI AUTA – CO TO OZNACZA?
Homologacja to proces, który polega na sprawdzeniu pojazdu pod względem zgodności z lokalnymi normami i wymaganiami. W wyniku tej procedury zostaje dopuszczony do ruchu. Homologacja jest podstawowym wymogiem, który musi spełnić każdy pojazd silnikowy poruszający się po polskich drogach. Czy świadectwo homologacji jest konieczne? Tak, jazda autem bez niej jest nielegalna.
JAK UZYSKAĆ ŚWIADECTWO HOMOLOGACJI – KTO WYDAJE?
Od 1 stycznia 2014 r. zadania związane z homologacją pojazdów i przedmiotów przejął Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego (TDT). Do jego obowiązków należą m.in.:
- udzielanie dopuszczenia jednostkowego pojazdu,
- udzielenie dopuszczenia indywidualnego WE pojazdów,
- wydawanie, zmiana lub cofnięcie homologacji,
- wyznaczanie jednostki uprawnionej do badań homologacyjnych,
- sprawdzanie u producenta zgodności produkcji pojazdu, elementów wyposażenia lub części,
- wydawanie, zmiana lub cofnięcie świadectw homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej pojazd do zasilania gazem.
ŚWIADECTWO HOMOLOGACJI SAMOCHODU OSOBOWEGO – KTO O NIE WNIOSKUJE? ILE KOSZTUJE HOMOLOGACJA?
Producenci pojazdów mechanicznych, chcący wprowadzić na polski rynek nowy rodzaj samochodu, muszą uzyskać dla niego świadectwo homologacji i takie same zasady obowiązują w całej Unii Europejskiej. Natomiast tylko w naszym kraju realizowana jest procedura homologacji typu pojazdu zwieńczona uzyskaniem świadectwa homologacji. Obejmuje ona dwa ważne etapy:
- przeprowadzanie badań homologacyjnych,
- uzyskanie decyzji w Transportowym Dozorze Technicznym.
Eksperci sprawdzają dokumentację, poddają pojazd badaniom i weryfikują, czy możliwa będzie jego seryjna produkcja. Jeśli tak, to dostanie on świadectwo homologacji. Jednym z zadań TDT jest udzielanie dopuszczenia jednostkowego pojazdu. Chodzi o przypadki, kiedy, np. skonstruowałeś pojazd typu SAM, czyli na podstawie samodzielnie opracowanej konstrukcji. Bez uzyskania homologacji typu pojazdu nie możesz z niego korzystać. Ostateczną decyzję o nadaniu homologacji podejmuje Dyrektor Transportu Dozoru Technicznego.
Jaki jest koszt zrobienia homologacji pojazdu? Opłata homologacyjna wynosi 1600 zł.
Warto wiedzieć, że istotne zmiany konstrukcyjne w pojeździe również powodują konieczność uzyskania świadectwa homologacji. Mowa tu o:
- montażu instalacji gazowej,
- montażu haka na przyczepkę,
- zmianie pojemności silnika pojazdu,
- wymianie kierownicy i zmianie jej lokalizacji,
- wymianie orurowania pojazdu.
Przy każdej tego rodzaju przeróbce w aucie właściciel musi zadbać o przeprowadzenie badania technicznego pojazdu.
KATEGORIE HOMOLOGACYJNE TYPÓW POJAZDÓW
Poszczególne, wybrane zakłady mogą być upoważnione do przeprowadzania badań homologacyjnych w odniesieniu do różnych kategorii pojazdów, takich jak:
- M – pojazdy mające co najmniej 4 koła, służące do przewozu osób,
- N – pojazdy mające co najmniej 4 koła, przeznaczone do transportu ładunków,
- O – przyczepy,
- L – pojazdy mające 2 lub 3 koła, motorowery oraz niektóre pojazdy mające 4 koła,
- R – przyczepy rolnicze,
- T – ciągniki rolnicze,
- S – wymienne urządzenia ciągnięte.
Przykładowo, homologacja motoroweru kwalifikuje się do przeprowadzenia badań homologacyjnych i wydania świadectwa homologacyjnego, jeśli pojazd ten spełnia wszystkie odpowiednie ku temu warunki.
Homologację muszą mieć jednak nie tylko pojazdy. Dotyczy to również części samochodowych i elementów wyposażenia, aby rozwiązania te mogły być wprowadzone na rynek. Jeśli producent lub jego przedstawiciel uzyskał homologację w kraju Unii Europejskiej, to Polska musi ją zaakceptować.
HOMOLOGACJA BUTLI LPG
Jeśli posiadasz auto z instalacją gazową, to musiałeś spotkać się również z pojęciem "świadectwo homologacji LPG". Jest ono niezbędne m.in. w przypadku montażu nowego zbiornika, po zakupie nowego samochodu sprowadzonego z zagranicy. Po legalizacji można korzystać z butli przez 10 lat. Homologację można następnie przedłużyć, ale zbiornik może być użytkowany maksymalnie przez 20 lat. Dla butli gazowej LPG uzyskanie świadectwa homologacji jest tańsze niż przy całym aucie. Odpowiedni organ pobiera w takim przypadku opłatę w wysokości 200-250 zł.
W Polsce auta z instalacją LPG cieszą się dużą popularnością, głównie z uwagi na niższe koszty ich eksploatacji. Polska Organizacja Gazu Płynnego informuje, że za ponad 76% konsumpcji gazu płynnego odpowiada autogaz[1]. Ogólna liczba pojazdów zasilanych gazem płynnym LPG z początkiem 2023 roku wynosiła 3,452 mln sztuk, czyli o 37 tys. sztuk więcej rok do roku.
REJESTRACJA QUADA BEZ HOMOLOGACJI
Zdarza się, że kupujący decydują się na zamówienie quada w atrakcyjnej cenie, np. z Chin. Nie ma on homologacji i nie można nim jeździć po drogach publicznych w Polsce. Czy możliwe jest zarejestrowanie takiego pojazdu? Teoretycznie tak, ale to skomplikowany proces. Można się go podjąć na podstawie art. 70zn ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który mówi o wspomnianym już przez nas dopuszczeniu jednostkowym pojazdu do rejestracji w Polsce. Należy o to wnioskować do TDT, a jeśli takie dopuszczenie zostanie wydane, to wówczas obowiązuje ono wyłącznie na terenie kraju.
Pamiętaj, że quad jest pojazdem, który wymaga zawarcia umowy komunikacyjnego ubezpieczenia pojazdu. Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych możesz kupić ubezpieczenie OC dla quada, który nie jest zarejestrowany. Musisz jednak okazać świadectwo zgodności oraz dopuszczenia jednostkowego pojazdu i zaświadczenie o zaliczeniu badania technicznego. W przypadku gdy w terminie 30 dni pojazd nie zostanie zarejestrowany, obie strony mają prawo do rozwiązania umowy.
WPŁYW ŚWIADECTWA HOMOLOGACJI POJAZDU NA UBEZPIECZENIE OC POJAZDU
Właściciele pojazdów, którzy dokonują zmian w konstrukcji swojego auta w trakcie trwania okresu ochrony ubezpieczeniowej, są zobowiązani do poinformowania o tym fakcie towarzystwo. Obowiązek ten powstaje, jeśli przeróbki powodują zwiększenie ryzyka wypadku lub kolizji drogowej, a montaż instalacji na autogaz czy zmiana pojemności silnika są do tego zaliczane. W takiej sytuacji towarzystwo przeprowadzi rekalkulację składki i cena OC niestety może wzrosnąć.
Niewielkie zmiany w pojeździe, zaliczane do estetycznych, tuningowych, nie wymagają zgłaszania ich do ubezpieczyciela i nie będą miały żadnego wpływu na wysokość składki na ubezpieczenie OC.
Co istotne, zmiany w konstrukcji auta dokonywane „chałupniczo”, przy użyciu części, które nie mają homologacji, mogą spowodować wiele przykrych konsekwencji dla właściciela pojazdu. W razie kolizji lub wypadku drogowego musi liczyć się z problemami z uznaniem szkody i wypłatą odszkodowania z ubezpieczenia komunikacyjnego.
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA O PROCES HOMOLOGACJI POJAZDÓW
Kiedy nie trzeba przeprowadzać homologacji auta?
Homologacja nie będzie potrzebna w przypadku pojazdów przeznaczonych do zawodów sportowych, przystosowanych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności kierowcy albo przeznaczonych do prac leśnych.
Czy homologacja auta wydana w innym kraju UE jest ważna?
Tak, wydawane świadectwa homologacji z krajów Unii Europejskiej będą tak samo ważne w Polsce jak i w miejscu produkcji.
Gdzie sprawdzić homologację samochodu?
Możesz sprawdzić homologację pojazdu u producenta czy sprzedawcy. Jeśli taki podmiot nie chce lub uchyla się od przedstawienia świadectwa homologacji, być może pojazd nie jest dopuszczony do ruchu.
Skąd wziąć homologację samochodu?
O homologację samochodu możesz wnioskować do Transportowego Dozoru Technicznego. Wyciąg ze świadectwa homologacji otrzymasz w tym samym organie, który je wydał. Listę sprawdzisz na stronie Dyrektora TDT.
Jak uzyskać homologację samochodu elektrycznego?
Możesz uzyskać homologację samochodu elektrycznego na takich samych zasadach jak w przypadku samochodów z silnikiem spalinowym. Musisz jedynie złożyć wniosek do Dyrektora TDT o wydanie świadectwa homologacji samochodu tego rodzaju i przejść badania techniczne.
Czy można przeprowadzić homologację samochodu osobowego na ciężarowy?
Tak, możesz przeprowadzić homologację samochodu osobowego na ciężarowy, czyli zmienić jego przeznaczenie, ale wymagane jest przy tym przeprowadzenie zmian konstrukcyjnych zgodnie z normami technicznymi określonymi w homologacji. Urzędnicy sprawdzą, czy dany pojazd spełnia wszystkie wymagania dotyczące homologacji.
Kto odpowiada za homologację samochodów w Polsce?
Za homologację samochodów w Polsce odpowiada Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego. Jak uzyskać homologację auta z butlą LPG?
Możesz uzyskać homologację auta z butlą LPG w podmiotach działających z upoważnienia Dyrektora TDT. Mogą one wydawać lub przedłużać ważność homologacji zbiornika gazowego w samochodach.
Czy można zarejestrować quad bez homologacji?
Nie, by zarejestrować quad bez homologacji, najpierw musisz wystąpić do Dyrektora Transportu Dozoru Technicznego o wydanie jednostkowego dopuszczenia pojazdu. Będzie ono ważne jedynie na terenie Polski.
