Jak wygląda ubezpieczenie auta w leasingu konsumenckim?
Od 2011 roku w Polsce obowiązują przepisy dotyczące leasingu konsumenckiego. Od dekady możliwe jest więc sfinansowanie nabycia pojazdów mechanicznych i innych przedmiotów w ramach umowy leasingowej zawieranej nie przez przedsiębiorcę, ale konsumenta. Jak wygląda kwestia skorzystania z takiego finansowania oraz ubezpieczenia samochodu, z którego korzystamy w ramach takiego leasingu?
Na czym polega leasing konsumencki?
Główny Urząd Statystyczny definiuje leasing konsumencki jako usługę finansową polegającą na użyczeniu przez leasingodawcę (finansującego) przedmiotu leasingu osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, która występuje tutaj w roli leasingobiorcy (korzystającego).
Leasing konsumencki jest coraz częstszą metodą finansowania nabycia pojazdów mechanicznych. Stronami umowy są leasingodawca finansujący pojazd oraz korzystający, czyli leasingobiorca. Przy leasingu konsumenckim tym korzystającym będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, która musi płacić regularnie opłaty, nazywane ratami, jeśli złoży podpis pod umową leasingową. Leasingobiorca nie jest właścicielem auta, ale może z niego korzystać przez ustalony okres, a następnie wykupić po wcześniej ustalonej cenie po zakończeniu kontraktu. Może też pozostawić auto w firmie leasingowej i podpisać na przykład nową umowę na kolejny samochód.
Popularność leasingu konsumenckiego w Polsce
W I połowie 2021 roku zgodnie z danymi prezentowanymi przez Związek Polskiego Leasingu[1] cała branża leasingowa udzieliła łącznego finansowania o wartości 40,5 mld zł. Oznacza to wzrost o ponad 36 proc. rok do roku. Z kwoty tej 34,8 mld zł to kontrakty leasingowe, a 5,7 mld zł umowy pożyczki. Największą grupą odbiorców usług leasingowych pozostają mikro- i małe firmy, tj. klienci notujący obroty na poziomie do 20 mln zł, którzy stanowią niemal 74 proc. wszystkich klientów. Natomiast umowy z odbiorcami indywidualnymi są szacowane na zaledwie 0,7 proc. Mowa tu o leasingu konsumenckim, który jak na razie nie jest tak popularny w Polsce, jak m.in. kredyty samochodowe czy wynajem długoterminowy oraz nabycie pojazdu na własność.
W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2021 roku łączne finansowanie udzielone przez polską branżę leasingową wyniosło 68,2 mld zł[2]. Rynek rośnie więc znacznie szybciej niż przed rokiem – jego dynamika po 9 pierwszych miesiącach 2021 roku wynosiła 41,2 proc.
W strukturze finansowania leasingowego wymieniane są:
- pojazdy lekkie – 37,9 proc. więcej nowych kontraktów rok do roku,
- pojazdy ciężarowe – 85,8 proc. więcej nowych kontraktów rok do roku,
- maszyny i urządzenia – 25,8 proc. więcej nowych kontraktów rok do roku.
Jednak raport ZPL wskazuje, że najważniejsze w finansowaniu leasingiem pozostają pojazdy lekkie, czyli osobowe i dostawcze do 3,5 t, których udział w rynku wynosi 46,3 proc. Na drugim miejscu z udziałem 26,7 proc. znalazły się maszyny i inne urządzenia, a na trzecim – pojazdy ciężarowe o wadze powyżej 3,5 t z wynikiem 22,2 proc. W ramach leasingu konsumenckiego jest finansowany niemal wyłącznie zakup pojazdów lekkich.
Kto ubezpiecza auto w ramach leasingu konsumenckiego?
W pierwszej kolejności przy ustalaniu tego, kto – leasingobiorca, a może leasingodawca – powinien ubezpieczyć samochód w leasingu konsumenckim, trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: kto formalnie jest jego właścicielem? Jest nim firma leasingowa, dlatego to na niej powinna spoczywać odpowiedzialność za wykupienie podstawowego, obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC. O warunkach ochrony decyduje finansujący, tj. firma leasingowa, a leasingobiorca musi się do nich po prostu dostosować i opłacać regularnie składki w odpowiedniej wysokości.
Zdarza się, że finansujący narzuca również, jaka powinna być dodatkowa ochrona zapewniana dla pojazdu w leasingu konsumenckim. Z reguły wymagane jest wykupienie podstawowego ubezpieczenia OC, ale i autocasco czy NNW – ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków.
Pomimo faktu, że kompleksowe ubezpieczenie komunikacyjne, obejmujące polisę OC, AC, NNW oraz często również pakiet usług Assistance, jest droższą opcją niż wykupienie tylko podstawowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, to jest to propozycja korzystna zarówno dla leasingobiorcy, jak i leasingodawcy.
Firma finansująca w ramach leasingu konsumenckiego zyskuje pewność, że jeśli doszłoby do uszkodzenia pojazdu w wyniku działania osób trzecich – znanych i nieznanych, samego kierowcy – leasingobiorcy czy w wyniku oddziaływania sił natury, ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie pokrywające zaistniałe szkody. Podobnie będzie, jeśli AC obejmie zakresem ochrony zdarzenie polegające na kradzieży pojazdu. Użytkownik samochodu dzięki kompleksowej polisie uniknie ponoszenia dodatkowych kosztów, jakie by go obciążyły, gdyby miał tylko ubezpieczenie OC, a samochód na przykład wymagałby kosztownej naprawy po wypadku spowodowanym przez korzystającego.
Wykupienie ubezpieczenia AC dla pojazdu w leasingu konsumenckim to uzasadniona decyzja, ponieważ najczęściej jest to samochód nowy lub zaledwie kilkuletni, o dużej wartości. Leasingobiorca może wybrać ubezpieczenie, ale musi ono spełniać konkretne warunki stawiane przez leasingodawcę.
Jakie warunki może narzucić leasingodawca przy ubezpieczeniu pojazdu w leasingu konsumenckim?
Najlepiej, by leasingodawca nie ograniczał możliwości wyboru oferty ubezpieczeniowej, a jedynie wskazał, jakie warunki powinna spełniać umowa ubezpieczenia pojazdu. Najczęściej w ramach ubezpieczenia AC dla leasingowanego auta są wymagane:
- Ustalenie stałej sumy ubezpieczenia, co pozwala na uniknięcie obniżania ewentualnego odszkodowania o utratę wartości pojazdu w czasie – przy ustalaniu wysokości odszkodowania pod uwagę będzie brana wartość pojazdu z dnia zawarcia umowy AC, a nie z dnia wypadku.
- Brak udziału własnego w szkodzie i franszyzy integralnej – przekłada się to na wypłatę przez ubezpieczyciela odszkodowania w wysokości, jaka została przedstawiona przez rzeczoznawcę w raporcie z likwidacji szkody. Ubezpieczyciel wyklucza tym samym ponoszenie własnej odpowiedzialności za szkody o niskiej wartości, przez co leasingobiorca nie musi ponosić nawet części kosztów naprawy auta.
- Metoda warsztatowa likwidacji szkody – naprawa auta w warsztacie, bez wypłacania środków na likwidację usterek. Ubezpieczyciel rozlicza się z firmą, która usunie szkodę.
Dzięki wykupieniu kompleksowego pakietu OC i AC strony umowy leasingowej są chronione przed ponoszeniem kosztów szkód spowodowanych ubezpieczonym pojazdem osobom trzecim, a także przed finansowaniem z własnych środków naprawy leasingowanego auta i innymi ryzykami.
[1] leasing.org.pl/pl/aktualnosci/2021/branza-leasingowa-szybko-odrabia-straty.
[2] leasing.org.pl/pl/aktualnosci/2021/krajowy-rynek-leasingu-na-duzym-plusie.