Czy podatek od zakupu auta i ubezpieczenie jest obligatoryjne?

OBOWIĄZEK UBEZPIECZENIA KAŻDEGO AUTA

W Polsce, podobnie jak na terenie całej Unii Europejskiej, ubezpieczenie komunikacyjne OC jest obowiązkowe, niezależnie od tego, czy dopiero kupiłeś samochód, czy też stoi on nieużywany w garażu. Zgodnie z ustawą z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych, każde auto podlegające rejestracji musi być ubezpieczone.

Ustawa nakłada na właściciela pojazdu obowiązek posiadania przez cały okres użytkowania auta polisy OC. Chroni ona przed ponoszeniem finansowych konsekwencji szkód majątkowych i osobowych, które możesz spowodować w ruchu drogowym.

KARY ZA BRAK UBEZPIECZENIA OC I PRZERWĘ W JEGO CIĄGŁOŚCI

Powinieneś również pamiętać o zachowaniu ciągłości ubezpieczenia pojazdu. Za przerwę, trwającą nawet jeden dzień, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może nałożyć na Ciebie określone kary finansowe, które od 1 lipca 2024 roku wynoszą:

• W przypadku samochodu osobowego: kara w wysokości 1720 zł za przerwę trwającą do 3 dni, od 4 do 14 dni – 4300 zł, powyżej 14 dni – 8600 zł.
• W przypadku samochodu ciężarowego – kara w wysokości 2580 zł za przerwę trwającą do 3 dni, od 4 do 14 dni – 6450 zł, powyżej 14 dni – 12 900 zł.
• W przypadku pozostałych pojazdów mechanicznych – kara w wysokości 290 zł za przerwę trwającą do 3 dni, od 4 do 14 dni – 720 zł, powyżej 14 dni – 1430 zł.

Dlatego nie dopuść do przerwy w OC!

POLISA OC A ZAKUP SAMOCHODU

Kiedy kupujesz samochód, może on być ubezpieczony i mieć ważną polisę OC komunikacyjną, ale nie musi. W pierwszym przypadku możesz korzystać z ubezpieczenia wykupionego przez wcześniejszego właściciela. Powinien on przekazać Ci stosowne dokumenty. Uważaj jedynie na to, żeby zapłacić kolejną należną towarzystwu ubezpieczeniowemu składkę – może się okazać, że sprzedający pokrył koszt OC, np. tylko za 3 miesiące.

Jeśli ubezpieczenie OC kupionego pojazdu kończy się wraz z datą zakupu, lub auto nie miało wcześniej polisy, zanim je zarejestrujesz, musisz podpisać umowę z ubezpieczycielem i objąć ochroną pojazd. Inaczej to Ty będziesz od razu ponosił koszty przerwy w ubezpieczeniu liczonej od chwili podpisania umowy kupna-sprzedaży auta.

Oprócz ubezpieczenia OC musisz jeszcze pamiętać o obowiązku prawnym odprowadzenia do urzędu skarbowego podatku w odpowiedniej wysokości.

JAKI PODATEK OD ZAKUPU AUTA TRZEBA ZAPŁACIĆ? CZYM JEST PODATEK OD WZBOGACENIA SIĘ I PODATEK PCC?

Przy zakupie auta używanego trzeba wywiązać się z zapłaty podatku. Fiskus nakłada na Ciebie obowiązek uiszczenia w odpowiedniej wysokości podatku od czynności cywilnoprawnych, w skrócie PCC. Potocznie jest to danina od wzbogacenia się, która naliczana może być również jako podatek od spadków i darowizn. W sytuacji zakupu pojazdu mowa jest jednak o PCC.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

• umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku,
• umowa sprzedaży, ale również zamiana rzeczy lub praw majątkowych,
• ustanowienie hipoteki,
• umowa darowizny, ale tylko w części, która dotyczy przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy spółki,
• umowy depozytu notarialnego,
• umowy dożywocia,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania.

Nakładany na Ciebie jako nabywcę używanego pojazdu podatek od czynności cywilnoprawnych to rodzaj daniny, która jest pobierana między innymi od umowy sprzedaży, gdzie stronami są osoby fizyczne. Podatek ten wynika z przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Określono w niej, że PCC podlegają samochody, które:

• w chwili zakupu znajdowały się na terenie Polski,
• w momencie nabycia znajdowały się za granicą, ale kupujący mieszka w Polsce lub na terenie Polski została sporządzona umowa kupna-sprzedaży.

Obowiązek podatkowy musi być dopełniony zawsze wtedy, gdy kupujesz auto od podmiotu, który nie jest podatnikiem VAT, czyli od osoby prywatnej.

Nie zawsze podatek od zakupu auta jest wymagany. Nie nalicza się go przy zakupie samochodu nowego ani tego, którego wartość wynosi nie więcej niż 1000 zł. W przeciwnym wypadku masz obowiązek zapłaty podatku od wzbogacenia. Ile procent?

ILE WYNOSI PODATEK OD KUPNA SAMOCHODU? WYSOKOŚĆ PODATKU OD WZBOGACENIA SIĘ

Obowiązkowy podatek PCC od zakupu samochodu jest obliczany od wartości przedmiotu transakcji, a jego stawka wynosi 2 proc. Jeśli kupiłeś auto za 20 000 zł, to powinieneś zapłacić 400 zł podatku od wzbogacenia od samochodu do urzędu skarbowego. Pamiętaj, że musisz uiścić go w ciągu 14 dni od chwili podpisania umowy na kupno lub sprzedaż samochodu.

Zrobisz to, wypełniając deklarację PCC-3 i na jej podstawie uiszczając odpowiednią kwotę podatku na konto urzędu skarbowego. Jeśli samochód ma więcej niż jednego właściciela, do deklaracji PCC-3 musisz dodać załączniki – wypełnione przez każdego ze współwłaścicieli formularze PCC-3/A.

Nie ma potrzeby, aby wykazywać podatek od wzbogacenia się w rozliczeniu podatkowym PIT za dany rok. W PIT wykazujesz przychody i koszty ich uzyskania, nie zaś fakt zakupu samochodu. Inaczej jest, jeśli sprzedajesz, np. nieruchomość i jesteś zobowiązany do uiszczenia podatku. Musisz wówczas złożyć właściwą deklarację PIT. Tak samo, jak chcesz dokonać odliczenia IKZE od podatku czy innej ulgi podatkowej.

Kiedy już zapłacisz podatek PCC od zakupu auta, bez trudu zarejestrujesz je w wydziale komunikacji. Zanim wybierzesz się do urzędu, sprawdź, czy masz wszystkie dokumenty i potwierdzenie zapłaty.

Musisz wiedzieć również, że płacisz też podatek od wzbogacenia się przy zakupie nieruchomości. Reguluje się go na takich samych zasadach jak podatek PCC przy nabyciu pojazdu. Zatem ile wynosi podatek od wzbogacenia przy nieruchomości? W polskim prawie podatkowym wskazano, że przy zakupie mieszkania z rynku wtórnego płaci się podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% ceny transakcyjnej. Natomiast w momencie, gdy do transakcji dochodzi na rynku pierwotnym, to podatek od nowego mieszkania płacony jest w formie VAT-u, w wysokości 8 lub 23%.

KIEDY NIE MUSISZ ZAPŁACIĆ PODATKU OD WZBOGACENIA SIĘ PRZY ZAKUPIE POJAZDU?

Jak już wiesz, nabycie auta wiąże się z koniecznością zapłacenia PCC w wysokości 2 proc. od wartości pojazdu. Istnieją jednak przypadki, w których nie musisz płacić daniny. Dotyczy to pojazdów kupionych:

• Na fakturę VAT – auta na FV można nabyć w salonie samochodowym, w komisie czy po prostu od przedsiębiorcy. Wówczas zbywca odprowadzi od transakcji podatek VAT. Jeśli chodzi o komis, to należy zwrócić uwagę, czy na pewno sprzedającym jest właśnie ta firma, a nie pełni ona jedynie funkcję pośrednika. Jeśli się bowiem okaże, że komis jest wyłącznie pośrednikiem w transakcji, wówczas należy zapłacić podatek PCC.
• Za granicą – kiedy umowa sprzedaży samochodu została zawarta poza granicami naszego kraju i auto nie było rejestrowane w Polsce.
• Za kwotę mniejszą niż 1 000 zł.
• Na użytek osoby niepełnosprawnej.

W pozostałych przypadkach konieczne będzie zapłacenie podatku od zakupionego samochodu.

ZANIŻENIE WARTOŚCI AUTA – CO Z PCC?

Z uwagi na to, że podatku od wzbogacenia od auta nie płacisz, jeśli kupisz tani pojazd za kwotę do 1000 zł, kupujący może próbować zaniżyć wartość kupowanego samochodu. Jednak musisz wiedzieć, że urzędu skarbowego nie interesuje to, jaką cenę ustaliły strony transakcji, a wyłącznie wartość rynkowa pojazdu. Zawarcie umowy na kwotę zdecydowanie niższą niż wynosi wartość rynkowa auta, nie spowoduje, że będziemy mogli zapłacić niższą daninę. Jeśli urząd skarbowy stwierdzi, że ją zaniżyliśmy, to zostaniemy wezwani do jej uregulowania w adekwatnej wysokości. Urząd ma 5 lat na skontrolowanie transakcji.

Urzędnicy określą, jaka jest wartość rynkowa danego pojazdu na podstawie profesjonalnych katalogów samochodowych, np. Eurotax czy Infoexpert. Znajdują się w nich dane wszystkich popularnych modeli pojazdów i ceny uzależnione od rocznika, wersji czy przebiegu. Czy to oznacza, że urzędnik nie może się pomylić? Jak najbardziej może. Nie wie on, np., w jakim stanie był kupiony pojazd. Jeśli nabyliśmy samochód uszkodzony, po wypadku, to jego cena jak najbardziej mogła być zdecydowanie niższa od wartości rynkowej auta o takich samych parametrach, ale w pełni sprawnego.

Dlatego na wszelki wypadek należy przygotować się na takie ryzyko, że zostaniesz wezwany do urzędu skarbowego do złożenia wyjaśnień. Jeśli auto było uszkodzone, to warto zrobić zdjęcia, na których będzie widać jego stan. Kolejnym sposobem na udokumentowanie poniesionych wydatków jest zatrzymanie faktur i rachunków za wykonane usługi, np. za mechanika. W ten sposób możesz udowodnić, że nie zaniżyłeś wartości pojazdu.

KARA ZA BRAK UISZCZENIA PODATKU OD WZBOGACENIA SIĘ

Nieuregulowanie opłaty skarbowej za zakupiony samochód wiąże się z ryzykiem nałożenia kary. Jeśli z jakichś powodów zdarzyło Ci się przekroczyć termin, to wówczas należy skierować tzw. czynny żal do naczelnika urzędu skarbowego.

Co to oznacza w praktyce? Że trzeba przygotować dokument, w którym przyznasz się do przekroczenia terminu płatności podatku od wzbogacenia i podasz przyczynę niedopełnienia obowiązku na czas. Być może naczelnik wówczas zdecyduje, że nie nałoży kary. Jeśli danemu podatnikowi nie po raz pierwszy zdarzyło się nie zapłacić daniny po zakupie samochodu albo już wcześniej miał inne opóźnienia w rozliczeniach z urzędem skarbowym, to możliwe, że jego wniosek zostanie odrzucony i konsekwencje przekroczenia terminu będzie trzeba ponieść.

Jak duża może być kara? Od 1/10 do nawet 20-krotności minimalnego wynagrodzenia, które od 1 lipca 2024 roku wynosi 4300 zł. To oznacza, że opłata to nawet 86 tys. zł, dlatego warto pamiętać o terminie zapłacenia PCC.