Szkoda osobowa w wypadku a odszkodowanie – jak je uzyskać?
W Polsce do grupy ubezpieczeń obowiązkowych zalicza się komunikacyjne OC. Chroni ono posiadaczy pojazdów mechanicznych przed ponoszeniem finansowej odpowiedzialności za spowodowane ubezpieczonym pojazdem szkody osobowe i majątkowe. Skupmy się na wyjaśnieniu tego, czym są szkody osobowe.
Ubezpieczenie OC obowiązkowe
Ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych nakłada na posiadaczy pojazdów mechanicznych podlegających rejestracji w Polsce konieczność wykupienia ubezpieczenia OC.
Zgodnie z wytycznymi ustawowymi, odszkodowanie z OC sprawcy za uszczerbek na zdrowiu oraz za szkodę majątkową wypłacane jest do wysokości minimalnych sum gwarancyjnych, które wynoszą:
- 5 210 000 euro w przypadku szkód na osobie, w odniesieniu do jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych.
- 1 050 000 euro w przypadku szkód w mieniu, w odniesieniu do jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych.
Jeśli odszkodowanie przekroczyłoby wysokość sum gwarancyjnych, pozostały koszt pokrywa z własnej kieszeni sprawca zdarzenia.
Jakie prawa ma poszkodowany w wypadku komunikacyjnym?
Osobie poszkodowanej, która na skutek wypadku czy innego zdarzenia na drodze doznała uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, przysługiwać może szereg świadczeń. Wszystkie mają na celu naprawienie zaistniałej szkody. Rekompensata może obejmować:
- zwrot utraconych korzyści, jakie stałyby się udziałem poszkodowanej osoby, gdyby nie wypadek;
- zwrot kosztów leczenia;
- rentę na zwiększone potrzeby;
- rentę uzupełniającą;
- jednorazowe odszkodowanie;
- zadośćuczynienie z OC sprawcy.
Zwrot kosztów powstałych w związku z wypadkiem obejmuje m.in. opłaty za:
- leki,
- materiały opatrunkowe i środki pomocnicze,
- leczenie,
- rehabilitację,
- specjalne żywienie,
- opiekę, nawet jeśli sprawowana jest ona przez osobę bliską,
- transport osoby poszkodowanej i członków rodziny sprawujących opiekę w związku z prowadzonym leczeniem i opieką,
- adaptację pomieszczeń mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności lub innych ograniczeń,
- zakup specjalistycznego sprzętu, który pozwala ograniczyć skutki niepełnosprawności.
Zgłoszenie szkody osobowej może spowodować, że ubezpieczyciel wypłaci z OC sprawcy wypadku rentę na zwiększone potrzeby osoby poszkodowanej. Świadczenie ma charakter okresowy i jest wypłacane z góry. Można też otrzymać rentę uzupełniającą, czyli wyrównującą różnice pomiędzy poziomem dochodu sprzed i po wypadku.
Zwrot utraconych korzyści, inaczej zwrot utraconych zarobków, jest świadczeniem, które ubezpieczyciel wypłaca, jeśli wraz ze szkodą osobową poszkodowany wykaże faktyczną utratę dochodów uzyskiwanych w ramach zatrudnienia czy wykonywanej działalności.
Odszkodowanie z OC sprawcy kolizji za uszczerbek na zdrowiu może obejmować zadośćuczynienie, czyli świadczenie wypłacane niezależnie od rent i innych elementów odszkodowania, które stanowi pieniężną rekompensatę za doznaną krzywdę i cierpienia zarówno fizyczne, jak i psychiczne poszkodowanego w wypadku. Oprócz tego ubezpieczyciel, w ramach ponoszonej w imieniu klienta odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu ofiary śmiertelnej osobom, które je poniosły.
Jak starać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie z OC sprawcy?
Przede wszystkim przy staraniach o odszkodowanie czy zadośćuczynienie szkoda osobowa z OC sprawcy musi zostać zgłoszona do ubezpieczyciela. Jak to zrobić? Zgłoszenie szkody osobowej z OC sprawcy powinno być sporządzone na piśmie, dzięki czemu zyskamy materiał dowodowy. Na zrobienie tego mamy wiele czasu. Szkody w Polsce przedawniają się dopiero po 3 latach od dnia zdarzenia. Co ciekawe, jeśli do szkody doszło w wyniku przestępstwa, to jej spowodowanie traktowane jest na gruncie obowiązującego w Polsce prawa jako występek, a roszczenia z tego tytułu przedawniają się dopiero po upływie 20 lat od zdarzenia.
Przy zgłaszaniu szkody osobowej odszkodowania i zadośćuczynienia, o jakie ubiega się poszkodowany, powinny być dokładnie opisane. Należy wymienić poszczególne kategorie roszczeń i do tego określić, o jakie kwoty poszkodowany wnosi do ubezpieczyciela. Wycena strat niematerialnych jest jednak trudna. Szkody na osobie z ubezpieczenia OC powinny być wyceniane tak, by wysokość zadośćuczynienia była w stanie zrekompensować poniesione straty. Podobnie jest w przypadku odszkodowania zdrowotnego z OC sprawcy, choć w tym przypadku kwotę można określić na podstawie m.in. kosztów leczenia, rehabilitacji, leków czy kosztów utraconych korzyści.
Zaproponowane przez ubezpieczyciela odszkodowanie czy zadośćuczynienie może stanowić przedmiot reklamacji, jeśli poszkodowany uzna, że jest ono za niskie względem poniesionych szkód osobowych.