Umowa sprzedaży samochodu w 2024 – co powinien zawierać dokument umowy kupna i sprzedaży samochodu? Jaki płaci się podatek od sprzedaży auta?
Umowa sprzedaży samochodu jest dokumentem, który potwierdza prawo przeniesienia własności auta. Dlatego też jest niezwykle istotne, aby zawierała wszelkie niezbędne informacje i dane, aby jej ważność nie została podważona przez urzędy. Niezależnie od tego, czy umowa została spisana odręcznie, czy strony posługują się gotowym wzorem, należy pamiętać o najważniejszych elementach. Jakich? Jak wygląda umowa kupna-sprzedaży pojazdu?
Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu – pierwszy krok do sprzedaży pojazdu
Zanim dojdzie do podpisania ostatecznej umowy kupna-sprzedaży pojazdu, przenoszącej jego własność na inną osobę, może zostać zawarta umowa przedwstępna sprzedaży samochodu. Nie ma takiego obowiązku, ale jest to sposób na dokonanie formalnej rezerwacji auta w sytuacji, gdy, np. kupujący potrzebuje czasu na zgromadzenie niezbędnych środków na realizację transakcji.
Umowa przedwstępna sprzedaży samochodu zabezpiecza interesy obu stron. Jej treść powinna ujmować prawa i obowiązki sprzedającego oraz kupującego, zgodnie z przepisami art. 389-390 Kodeksu cywilnego regulującymi umowy przedwstępne sprzedaży ruchomości.
Na podstawie umowy przedwstępnej sprzedający zobowiązuje się do zbycia auta na rzecz kupującego, a ten na jego odkupienie po określonej cenie w wyznaczonym terminie. Ponadto zbywca deklaruje, że nie odstąpi od zamiaru sprzedaży auta, ani nie sprzeda go innej osobie w tym czasie. Za niedotrzymanie warunków umowy grożą określone sankcje.
Elementem najczęściej ujętym w umowie jest zaliczka lub zadatek. To formy przedpłaty, które jednak rodzą inne konsekwencje. Zadatek regulowany jest na mocy przepisów Kodeksu cywilnego i stanowi formę finansowego zabezpieczenia umowy. Jeśli dojdzie ona do skutku, zostanie zaliczony na poczet ostatecznej ceny zakupu pojazdu. W przeciwnym razie środki wpłacone przez kupującego przepadają. Jeśli to sprzedający jest winny takiej sytuacji, ma on obowiązek wpłacenia kwoty odpowiadającej podwójnemu zadatkowi niedoszłemu kupującemu.
Zaliczka z kolei jest uwzględniana w poczet ceny sprzedaży, jeśli umowa przyrzeczona zostanie zawarta. Jeśli nie dojdzie do skutku, jest zwracana wpłacającemu.
Umowa przedwstępna nie powoduje jeszcze przeniesienia własności do samochodu przez sprzedającego na kupującego. To wyraz zgodnej woli stron co do zawarcia w przyszłości umowy kupna-sprzedaży. Dlatego też nie wywołuje ona żadnych skutków, jeśli chodzi o ubezpieczenia samochodowe.
Formularz sprzedaży samochodu – jak zrealizować takie formalności? Wzór umowy kupna-sprzedaży samochodu
Przy sprzedaży pojazdu konieczne jest przygotowanie właściwej umowy kupna-sprzedaży. W internecie można znaleźć gotowe wzory.
Czy wiesz, że…?
Gdzie dostaniesz wzór umowy kupna-sprzedaży samochodu? Często w swoim towarzystwie ubezpieczeniowym. To dobre rozwiązanie szczególnie dla tych osób, które nie do końca wiedzą, jakie dane należy umieścić w formularzu i skąd w ogóle go wziąć.
Umowa kupna-sprzedaży samochodu może zostać wydrukowana, ale także spisana ręcznie. Ważne, aby była czytelna i przejrzysta – nie budziła wątpliwości co do jej ważności i wiarygodności. Przed przystąpieniem do spisywania warto jednak dokonać pewnych czynności. Jakich?
Od czego zacząć sprzedaż auta? Zakup pojazdu po kontroli stanu technicznego
Zarówno stronie sprzedającej, jak i kupującej, zależy na szybkim zrealizowaniu transakcji. Aby tak się stało, należy postępować zgodnie z harmonogramem. Po pierwsze powinieneś w ogóle zobaczyć samochód na żywo. Zacznij zatem od oględzin. Sprzedający powinien umożliwić kupującemu obejrzenie auta zarówno na zewnątrz, jak i od wewnątrz. Pozwoli to zweryfikować wizualny stan pojazdu, wyłapać drobne wady widoczne gołym okiem oraz porównać zgodność z ogłoszeniem. Dobrą praktyką jest również jazda próbna, podczas której kupujący ma możliwość wstępnej oceny stanu technicznego samochodu – działania poszczególnych mechanizmów.
Kolejnym istotnym krokiem jest przegląd techniczny pojazdu. Jego przeprowadzenie wiąże się z kosztami, dlatego warto ustalić, kto opłaci sprawdzenie auta. Przegląd pozwoli wykluczyć ewentualne wady ukryte pojazdu, przed którymi kupujący jest chroniony jedynie przez rok od nabycia auta.
Uwaga!
Rękojmia działa przez rok od dokonania transakcji i nie musi być uwzględniona w formularzu sprzedaży – wynika z zapisów Kodeksu cywilnego.
Numer VIN a umowa sprzedaży samochodu
Podczas przeglądu technicznego kupujący powinien pamiętać o sprawdzeniu zgodności numeru VIN z dowodem rejestracyjnym. Numer VIN (Vehicle Identification Number – numer identyfikacyjny pojazdu) to ciąg cyfr i liter, który służy do identyfikacji samochodu. Każdy pojazd mechaniczny ma inny numer VIN, który jest umieszczany w dowodzie rejestracyjnym. Składa się z trzech części:
- WMI – międzynarodowy kod producenta;
- VDS – określa główne cechy pojazdu, np. rodzaj nadwozia, konstrukcję pojazdu, rodzaj silnika, układ przeniesienia napędu;
- VIS – zawiera informacje o miejscu i dacie wyprodukowania danego pojazdu, w jego skład wchodzi też numer seryjny auta.
Znając numer VIN i będąc pewnym jego zgodności, można sprawdzić auto, poznając tym samym jego historię. Po przeglądzie technicznym i weryfikacji VIN-u warto sporządzić oświadczenie potwierdzające, że kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i numerami go identyfikującymi.
Ubezpieczenie OC kupowanego samochodu – polisa OC sprzedającego
Przy podpisywaniu umowy kupna-sprzedaży pojazdu masz prawo poprosić właściciela o okazanie dokumentu potwierdzającego zawarcie obowiązkowego ubezpieczenia OC. Jeżeli sprzedający nie ma przy sobie certyfikatu lub polisy, informacje te można zweryfikować na stronie UFG.
Jeśli okaże się, że kupowany pojazd nie ma aktualnej polisy OC, nie oznacza to, że transakcja nie może dojść do skutku. Jako nabywcy musisz jednak zadbać o natychmiastowe objęcie ubezpieczeniem auta w dniu przeniesienia prawa własności, ponieważ w razie nawet jednego dnia zwłoki i jazdy bez ważnego OC zapłacisz karę finansową nakładaną na nieubezpieczonych kierowców przez UFG.
Sprawdzenie ważności polisy OC samochodu – jak można to zrobić samodzielnie w 2024 roku?
Możemy sprawdzić na własną rękę w bazie UFG, czy i w jakim towarzystwie została wykupiona ochrona z tytułu ubezpieczenia OC dla pojazdu.
W przypadku gdy osoba lub podmiot sprzedający samochód nie okaże potwierdzenia zawarcia polisy komunikacyjnej odpowiedzialności cywilnej, możesz skorzystać z ogólnodostępnej bazy UFG.
Czy wiesz, że…?
Na stronie Funduszu musisz jedynie podać:
- numer rejestracyjny pojazdu lub numer VIN,
- dzień, na jaki chcesz sprawdzić ważność ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
W kilka sekund UFG wygeneruje na takie zapytanie w trybie online raport, w którym zostaną określone:
- czy pojazd jest ubezpieczony w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC,
- numer polisy, o ile samochód ma ubezpieczenie,
- marka i model pojazdu,
- adres zakładu ubezpieczeń, który obejmuje pojazd ochroną.
Kontrola ważności OC przyda się również w celu sprawdzenia, czy została opłacona pełna składka. Jeśli nie, pamiętaj, że po zakupie pojazdu odpowiadasz za jego ubezpieczenie i dopłacenie właściwej kwoty tytułem brakującej składki na OC solidarnie ze sprzedającym, byłym właścicielem, dopóki nie zgłosi on sprzedaży auta do urzędu i towarzystwa ubezpieczeniowego.
Uwaga!
Jeśli kupowane auto nie ma ważnej polisy OC, musisz ubezpieczyć pojazd w tym samym dniu, w którym go kupisz. W przeciwnym wypadku UFG nałoży karę finansową.
Kontynuacja ubezpieczenia OC po podpisaniu umowy kupna i sprzedaży samochodu
Samochód może być jednak ubezpieczony, a ochrona może trwać jeszcze przez długi czas. Jako kupujący masz prawo z niej skorzystać do końca trwania umowy. Co istotne, nie przedłuży się ona automatycznie na kolejny rok.
Jeśli kontynuujesz ubezpieczenie OC po poprzednim właścicielu, to ubezpieczyciel ma prawo dokonać rekalkulacji ceny polisy OC pojazdu. Powtórnie oszacuje wówczas ryzyko związane z ubezpieczeniem samochodu, dlatego może się zdarzyć, że do składki trzeba będzie dopłacić. Jest tak najczęściej wtedy, gdy samochód był ubezpieczony w ramach OC przez klienta, który ma bardzo dobrą historię przebiegu ochrony, a auto kupił od niego młody kierowca. Towarzystwo może, ale nie musi przekalkulować składki.
Warto w tym celu samemu skontaktować się z towarzystwem – w UNIQA możesz zrobić to online przez 24 godziny na dobę lub telefonicznie, dzwoniąc na infolinię. Konsultanci odpowiedzą na wszystkie pytania, a także dopasują ofertę do Twoich potrzeb. Przez kalkulator ubezpieczenia sprawdzisz, ile orientacyjnie będzie kosztowała roczna składka na obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne pojazdu.
Uwaga!
Nie zawsze kontynuacja OC po zbywcy jest opłacalna. Jeśli towarzystwo dokona rekalkulacji składki, z pewnością prześle nowemu właścicielowi samochodu pismo z informacją o ewentualnej dopłacie do OC.
Jeśli jednak chcesz wybrać ubezpieczenie od innego towarzystwa, musisz pamiętać o wcześniejszym wykupieniu nowej polisy – nie powinno być ani jednego dnia przerwy pomiędzy rozwiązaniem jednej umowy ubezpieczeniowej a podpisaniem kolejnej. Za brak OC grożą bowiem kary pieniężne – za brak ciągłości ochrony OC do 3 dni, właściciel samochodu osobowego zapłaci w od 1 lipca 2024 roku 1720 zł, a powyżej 14 dni – 8600 zł.
Wypowiedzenie umowy OC po zakupie auta
Alternatywą jest wypowiedzenie w dowolnym momencie trwania umowy OC. Trzeba je złożyć na piśmie, ale można do tego wykorzystać m.in. zdalne kanały komunikacji, czyli e-mail, pocztę lub fax. Później pozostaje kupić nowe OC. Na stronie Uniqa można skorzystać z formularza, który działą w formie online I nie trzeba drukować danych, by później osobiście zanieść je do ubezpieczyciela.
Natomiast po podpisaniu umowy sprzedaży zbywca ma prawo wnioskować o zwrot części składki na OC za niewykorzystany okres trwania polisy, jeśli nowy właściciel z niej nie korzysta.
Co powinna zawierać umowa kupna sprzedaży pojazdu? Najczęściej zadawane pytania
Jak się pisze umowę sprzedaży samochodu? Przystępując do jej spisania, należy dokonać wymaganych ustaleń i rozwiać wątpliwości. Kupujący powinien znać m.in. termin zakończenia ubezpieczenia OC – umowa nie musi zawierać tej informacji, jednak jej posiadanie zapobiegnie podwójnemu ubezpieczeniu lub przerwie w ochronie. Ponadto warto ustalić końcową cenę, aby w trakcie podpisywania dokumentu nie doszło do nieporozumień. Co powinna zawierać umowa?
- Tytuł – warto, by na górze dokumentu zamieścić tytuł, np. „umowa sprzedaży samochodu”, „umowa kupna sprzedaży auta” itp.
- Data zawarcia umowy – to ważna informacja nie tylko dla stron transakcji, ale i organów podatkowych. Do 14 dni od dnia zawarcia umowy konieczne jest zapłacenie PCC (podatku od czynności cywilnoprawnych). Dowodem na nieprzekroczenie tego terminu jest data zawarcia umowy. Poza tym dzięki temu elementowi zarówno sprzedający, jak i kupujący wiedzą, do kiedy obowiązuje rękojmia.
- Dane stron transakcji – to podstawowy element każdej umowy. Poza imionami stron należy podać także serię i numer dokumentu tożsamości, PESEL, adres zamieszkania, a w przypadku gdy stroną umowy jest osoba prawna – numer NIP i adres siedziby. Niekiedy w umowie podaje się także numery kontaktowe stron. W tym miejscu warto zaznaczyć, która ze stron będzie w dalszej części dokumentu nazywana sprzedającym, a która kupującym, co ułatwi konstruowanie dokumentu.
- Opis przedmiotu transakcji – ważne, aby umowa zawierała dokładny opis sprzedawanego auta, czyli takie informacje, jak:
- rodzaj pojazdu,
- marka pojazdu,
- model,
- rok produkcji,
- numer VIN (nadwozia),
- numer rejestracyjny,
- numer silnika,
- aktualny przebieg,
- kolor,
- pojemność silnika.
Jeśli przedmiotem sprzedaży jest uszkodzony samochód, warto zawrzeć tę informację w umowie wraz z opisem uszkodzeń.
- Oświadczenia – do umowy sprzedaży pojazdu sprzedający powinien dołączyć oświadczenie, że jest jego właścicielem, że jest on wolny od wad i obciążeń prawnych oraz wobec innych osób. Kupujący zaś dołącza oświadczenie, że zna stan techniczny pojazdu oraz zapoznał się z identyfikującymi go numerami. Ponadto niekiedy dołącza się klauzulę, że kupujący nie będzie wnosił roszczeń wobec sprzedającego odnośnie do stanu technicznego kupowanego samochodu.
- Cena – w umowie musi znaleźć się ustalona kwota za auto. Będzie to podstawą do ustalenia wysokości wspomnianego podatku PCC (2% wartości pojazdu – jeżeli urząd skarbowy uzna, że cena na umowie jest zaniżona, rzeczoznawca ustali wartość samochodu i od niej uzależni wysokość podatku).
- Dodatkowe informacje – w umowie warto wpisać, jakie dokumenty zostaną przekazane kupującemu (karta pojazdu, jeśli została wydana, dowód rejestracyjny, opcjonalnie książka serwisowa, polisa ubezpieczeniowa wraz z jej numerem etc.). Warto zaznaczyć, która ze stron została obciążona koniecznością zapłaty podatku PCC (najczęściej jest to kupujący).
- Dodatkowe klauzule – niekiedy, szczególnie w gotowych wzorach umowy kupna sprzedaży, można znaleźć następujące informacje:
- Zmiana umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
- W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową, a dotyczących jej przedmiotu, mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.
- Umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach (można także podać objętość umowy – ilość stron/kartek), po jednym dla każdej ze stron.
- Podpisy – każdy egzemplarz umowy musi zostać podpisany przez wszystkie strony – bez podpisów są nieważne. Jeśli umowa została zawarta na kilku kartkach, każda ze stron powinna zawierać parafki, a ostatnia strona podpisy.
Ile kopii umowy sprzedaży samochodu trzeba sporządzić? Co najmniej dwie – po jednej dla sprzedającego i kupującego samochód. Najlepiej znaleźć w internecie wzór dokumentu PDF lub doc, wykonać druk i mieć go ze sobą. Sprzedawca, jak i kupiec mogą sami sformułować umowę na zakup samochodu.
Gdzie zgłosić sprzedaż samochodu? Czy nabywca musi zgłosić zakup?
Umowa kupna sprzedaży samochodu jest niezbędna chociażby do przerejestrowania go. Kiedy zmienia się właściciela, należy koniecznie, w ciągu 30 dni, zgłosić to do urzędu i wyrobić nowy dowód rejestracyjny. W związku z wprowadzoną nowelizacją ustawy Prawa o ruchu drogowym z 7 lipca 2023 roku od 1 stycznia 2024 roku pojawił się nowy obowiązek dla kupujących pojazdy, niezależnie od ich pochodzenia. Konieczne jest przerejestrowanie auta u starosty właściwego względem miejsca zamieszkania stałego lub czasowego właściciela. Jest na to 30 dni od dnia:
- nabycia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- dopuszczenia do obrotu przez Krajową Administrację Skarbową pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa niebędącego członkiem UE,
- sprowadzenia pojazdu na terytorium RP z państwa członkowskiego UE.
To obowiązkowe, a jeśli nabywca tego nie zrobi, będzie to traktowane jako wykroczenie, za które grozi kara pieniężna (od 500 do nawet 2000 zł). W tym przypadku, podobnie jak z podatkiem PCC, kluczowa jest data widniejąca na umowie – to od niej liczy się termin 30 dni.
Pamiętajmy też, że po dokonaniu transakcji nie tylko osoba, która kupiła pojazd, musi udać się do urzędu, lecz także sprzedający musi dopełnić formalności, zgłaszając zbycie auta. Można to zrobić osobiście, ale też przez internet.
Dlaczego zgłoszenie sprzedaży auta w urzędzie jest tak ważne z perspektywy zbywcy? Ponieważ grożą za to kary. Sprzedający ma 30 dni na złożenie zawiadomienia o zbyciu pojazdu do urzędu. Jeśli przekroczy ten termin, nałożona zostanie na niego kara w wysokości 250 zł bez względu na liczbę przekroczonych dni.
Sprzedaż auta a ubezpieczenie OC
Co ważne, jeśli chodzi o wspomnianą już polisę OC, o sprzedaży pojazdu należy poinformować ubezpieczyciela w ciągu 14 dni. Ustawa nakłada taki obowiązek na zbywcę, ponieważ – podobnie jak w przypadku przerejestrowania auta w urzędzie – to dla niego forma zabezpieczenia. Jeśli bowiem nie zrobi tego nowy właściciel pojazdu, sprzedający wciąż może otrzymywać wezwania do zapłaty składek.
Sprzedaż auta a ubezpieczenie AC
O ile przy zawieraniu umowy kupna-sprzedaży prawo do korzystania z ubezpieczenia OC pojazdu ma nabywca, to co dzieje się z autocasco przy zbyciu auta? Nie jest to ubezpieczenie obowiązkowe, dlatego nie ma przepisu, który nakazywałby przekazanie takiej polisy nowemu właścicielowi. Ochrona wynikająca z AC pojazdu wygaśnie w momencie sprzedaży samochodu.
Właściciel, który dokonał zbycia, ma obowiązek poinformowania ubezpieczyciela o zawartej transakcji, dzięki czemu ma prawo do wnioskowania o otrzymanie zwrotu niewykorzystanej części składki z tytułu opłaconego AC.