Utrata wartości handlowej pojazdu – jak ją poprawnie obliczyć?

Utrata wartości handlowej pojazdu

Jeśli szukałeś kiedykolwiek używanego samochodu, to prawdopodobnie w opisie oferty nie raz trafiłeś na informację, że auto jest bezwypadkowe. Sprzedający podkreślają ten fakt i najczęściej jest to przyczyną wyższej ceny pojazdu. Klienci są uprzedzeni do aut powypadkowych, chociaż to, że auto uczestniczyło w takim zdarzeniu, wcale nie musi oznaczać czegoś złego. Wszystko zależy od tego, do jakich zniszczeń doszło, ale problem w tym, że bez pomocy specjalisty trudno ocenić ich rozmiar. Tymczasem takie zdarzenie może doprowadzić do naruszenia całej struktury nadwozia, co w przyszłości może być jedną z przyczyn kolejnego wypadku.

Jak widzisz, jeśli twój pojazd nie uczestniczył w żadnym wypadku czy kolizji, to jest wart więcej niż takie samo auto powypadkowe. Utrata wartości samochodu jest kolejną konsekwencją zdarzenia i z tego tytułu również możesz ubiegać się o odszkodowanie. Mowa tutaj o utracie wartości handlowej pojazdu. Zatem w ramach odszkodowania przysługuje Ci:

• Pokrycie przez zakład ubezpieczeń kosztów naprawy pojazdu.
• Pokrycie różnicy pomiędzy wartością auta przed wypadkiem i po nim – z tytułu spadku wartości samochodu.

W takim przypadku musisz się najczęściej sam zwrócić do zakładu ubezpieczeń z roszczeniem o odszkodowanie, gdyż zgodnie z art. 361 § 2 k.c. powinna nastąpić pełna kompensata szkody. Wynika to m.in. z orzecznictwa Sądu Najwyższego. Np. w uchwale z dnia 12 października 2001 r. (sygn. akt III CZP 57/01, OSNC 2002/5/57) zapisane jest, że odszkodowanie może również obejmować zapłatę sumy pieniężnej, która stanowi różnicę między wartością auta sprzed zdarzenia i po zdarzeniu.

Z roszczeniem z tytułu utraty wartości samochodu po wypadku możemy mieć do czynienia wyłącznie w przypadku szkody częściowej – jeśli towarzystwo ubezpieczeniowe orzekło szkodę całkowitą, to wtedy poszkodowany nie może się ubiegać o odszkodowanie z tytułu utraty wartości auta. Czy jednak w przypadku każdego samochodu możesz wystąpić z takim roszczeniem? Czy ze spadkiem wartości rynkowej auta mamy do czynienia zarówno w przypadku samochodu rocznego, jak i dwudziestoletniego? Tę kwestię analizował Rzecznik Ubezpieczonych. Zwrócił on uwagę na to, że utrata wartości następuje przede wszystkim po pierwszym uszkodzeniu pojazdu w wyniku kolizji lub wypadku. Zauważalna jest również zależności pomiędzy wiekiem a spadkiem wartości auta. Tzn. jak już wspomnieliśmy, obniżenie wartości stosunkowo nowego samochodu będzie większe niż auta starszego. Jednak ta zasada nie obowiązuje zawsze – w przypadku samochodów zabytkowych i historycznych utrata może być znacząca, dlatego każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie.

Utrata rynkowej wartości samochodu – jak ją wyliczyć?

Tego, jak powinieneś wyliczyć utratę wartości handlowej, nie dowiesz się z przepisów. Nie istnieją żadne normy prawne, które wskazują, jak oszacować obniżenie wartości samochodu. W praktyce rzeczoznawcy sądowi, biegli i zakłady ubezpieczeń stosują Instrukcję Określania Rynkowego Ubytku Wartości Pojazdów przygotowaną przez Stowarzyszenie Rzeczoznawców Samochodowych EKSPERTMOT.

Z instrukcji tej wynika, że utratę wartości handlowej pojazdu należy wyliczać dla aut utrzymanych w bardzo dobrym stanie technicznym, które eksploatowane są nie więcej niż:

• 6 lat – w przypadku samochodów osobowych i terenowych,
• 3 lata – w przypadku motocykli,
• 4 lata – w przypadku samochodów ciężarowych o masie całkowitej do 3,5 tony,
• 3 lata – w przypadku samochodów ciężarowych o masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

W instrukcji znajduje się również informacja o wyjątku. Możliwe jest ubieganie się o odszkodowanie z tytułu utraty wartości handlowej pojazdu, nawet jeśli pojazd eksploatowany jest dłużej, ale tylko wtedy, jeżeli jest to pojazd o niewielkim przebiegu i w bardzo dobrym stanie technicznym.

Rynkowy ubytek wartości pojazdu ma zawsze charakter przybliżony. Za minimalną wartość uznaje się kwotę 200 zł. Niższe traktowane są na równi z brakiem utraty tej wartości.  

Zakład ubezpieczeń wypłacił zbyt małe odszkodowanie

Co zrobić, jeśli twoim zdaniem towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaciło za małe odszkodowanie z tytułu utraty wartości handlowej? Możesz odwołać się od decyzji ubezpieczyciela, ale jest to uzasadnione tylko wtedy, jeśli potrafisz uargumentować swoje roszczenie. Powinieneś udowodnić zakładowi ubezpieczeń, że szacowana wartość rynkowa pojazdu obniżyła się o większą kwotę, niż wynika to z wyliczeń towarzystwa ubezpieczeniowego. Największą wartość w przypadku takiego sporu mają opinie sporządzone przez niezależnego rzeczoznawcę samochodowego. Możesz również przedstawić porównanie ofert takich samych modeli pojazdów bezwypadkowych i powypadkowych. Zakład ubezpieczeń nie musi pozytywnie rozpatrzyć twojego odwołania. Jeśli nadal nie zgadzasz się z wysokością odszkodowania, to możesz zwrócić się do Rzecznika Ubezpieczonych, a w ostateczności wystąpić na drogę sądową.

Jeśli jesteś pewien swoich racji, to skorzystaj z pomocy rzeczoznawcy. Przygotuje on dla siebie stosowny arkusz wyceny i wykaże spadek wartości. Uwzględni on wartość samochodu przed wypadkiem, markę pojazdu, zakres szkód, koszty naprawy, okres eksploatacji pojazdu. Z tak przygotowanym dokumentem możesz złożyć odwołanie do zakładu ubezpieczeń. Jeśli twoje uzasadnienie zostanie zaakceptowane, to ubezpieczyciel powinien pokryć również koszt opinii rzeczoznawcy.