Wymiana prawa jazdy w 2021 – kiedy należy wymienić dokument?

WYMIANA PRAWA JAZDY – KIEDY KONIECZNA?

Przede wszystkim pamiętaj o tym, że w Polsce nie jest już wydawane bezterminowe prawo jazdy. Maksymalny okres ważności tego dokumentu wynosi 15 lat. Kiedy możesz je otrzymać na krótszy czas? To zależy od tego, na jak długo uzyskałeś uprawnienia do kierowania pojazdami. W przypadku gdy lekarz stwierdził wystąpienie problemów zdrowotnych, które uniemożliwiają wydanie prawa jazdy na tak długi okres, ważność takiego dokumentu może wynosić np. 5 lat (najczęstszą przyczyną takiej decyzji są problemy ze wzrokiem). Dopiero po przejściu przez kolejne badania lekarskie może nastąpić przedłużenie prawa jazdy.

Skoro nie są już wydawane bezterminowe prawa jazdy, a Ty je posiadasz, to czy czeka Cię obowiązkowa wymiana tego dokumentu? Tak, nie unikniesz tego, ale nie musisz się spieszyć. Nowy wzór obowiązuje od 4 marca 2019 roku, a bezterminowe prawa jazdy mają kierowcy, którzy uzyskali je przed 19 stycznia 2013 roku. Ich wymiana będzie odbywać się w latach 2028–2033. Co istotne, w takich przypadkach nastąpi jedynie zmiana prawa jazdy, tzn. kierowca otrzyma nowy dokument. Nie straci uprawnień, ani nie będzie musiał ponownie przechodzić badań lekarskich. Jedynym obowiązkiem będzie złożenie wniosku o wydanie nowego dokumentu. To spore ułatwienie, ponieważ osoby, które otrzymały prawo jazdy terminowe (niezależnie od tego, czy było wydane 20 stycznia 2013, czy w 2021 roku), przed wymianą dokumentu będą musiały ponownie przejść wspomniane już badania, co wiąże się nie tylko z koniecznością poświęcenia całemu procesowi większej ilości czasu, lecz także dodatkowymi kosztami.

Co ważne, wymiana prawa jazdy po upływie terminu ważności to nie jedyna sytuacja, kiedy jest to obowiązkowe. Obowiązek wymiany dokumentu pojawia się również w przypadku każdej osoby, która zmieniła:

• miejsce zamieszkania,
• imię lub nazwisko – m.in. konieczna jest wymiana dokumentów po ślubie (ma się na to 30 dni od chwili zmiany danych),
• bądź dotychczasowe prawo jazdy uległo zniszczeniu, zostało zgubione lub skradzione.

Obowiązkowa wymiana prawa jazdy dotyczy również sytuacji, gdy kategoria prawa jazdy straciła ważność.

NOWE PRAWO JAZDY – ZŁOŻENIE WNIOSKU W 2021 ROKU

Żeby otrzymać nowy dokument prawa jazdy w 2021 roku, musisz złożyć wniosek w:

• urzędzie miasta – w przypadku miast na prawach powiatu,
• urzędzie dzielnicy – dotyczy mieszkańców Warszawy
• lub starostwie powiatu.

Wniosek wraz z załącznikami składasz osobiście w urzędzie, wysyłasz pocztą lub robisz to przez internet (niektóre wymagane dokumenty możesz wtedy przesłać skanem, np. zdjęcie). Zanim jednak go złożysz, sprawdź ważność badań – jeśli nie są aktualne, to nie masz uprawnień do kierowania pojazdami. W takim przypadku powinieneś wybrać się na nowe badania (wspomniane wcześniej związane z tym koszty to 200 zł - cena jest taka sama w całym kraju; koszt badania kierowców określony został w rozporządzeniu Ministra Zdrowia). Mając już, w zależności od potrzeb, orzeczenie lekarskie lub psychologiczne, będziesz mógł złożyć wniosek o wymianę prawa jazdy.

Nowy dokument jest płatny. Koszt wyrobienia prawa jazdy wynosi 100,50 zł (50 gr to opłata ewidencyjna). Możesz wpłacić tę kwotę na konto danego urzędu bądź dokonać płatności na miejscu, w kasie. Inną opcją jest skorzystanie z płatności online na konto wybranego urzędu - informacje na ten temat dostępne są tutaj: www.info-car.pl/infocar/prawo-jazdy/platnosc-w-urzedzie.html. To już całkowity koszt wymiany prawa jazdy. Pamiętaj przy tym, że potwierdzenie uregulowania opłaty to niezbędny załącznik do wniosku.

Żeby uzyskać nowy dokument, musisz złożyć:

• wniosek o wymianę prawa jazdy – a w zasadzie o jego wydanie. Możesz go wypełnić w urzędzie albo pobrać ze strony internetowej i wypełnić wcześniej. Pamiętaj o tym, że dokument możesz odebrać tam, gdzie o niego wnioskowałeś, albo otrzymać pocztą;
• zdjęcie – musi być kolorowe, aktualne, o wymiarach 35×45 mm. Powinny być na nim wyraźnie widoczne oczy, a także lewe ucho. Co więcej, musi być ono zrobione z półprofilu, Jeśli nie będziesz mieć czasu na to, aby zrobić zdjęcie wcześniej, możesz skorzystać z usług fotografa, który często jest dostępny w urzędzie albo jego okolicy;
• dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport;
• dotychczasowe prawo jazdy;
• orzeczenie lekarskie (jeśli jest taka konieczność);
• potwierdzenie uregulowania opłaty - pamiętaj, że jeżeli opłatę wnosisz w okienku w urzędzie, musisz zachować kwitek. W przypadku płatności online, potwierdzenie możesz pobrać ze swojego internetowego konta.

Kiedy skompletujesz już wszystko, co niezbędne, możesz złożyć wniosek o wyrobienie nowego prawa jazdy. Dokumentu nie otrzymasz od ręki, a dopiero w ciągu minimum 9 dni roboczych (zwykle to około 14 dni). W przypadku, gdy Twoja sytuacja wymaga wyjaśnienia, możesz poczekać na terminowe prawo jazdy nawet do 2 miesięcy. To, czy dokument jest już dostępny, możesz sprawdzić online: www.info-car.pl/infocar/prawo-jazdy/sprawdz-status.html

SKRADZIONE PRAWO JAZDY – CO ZROBIĆ?

Jeśli zgubiłeś prawo jazdy lub zostało ono skradzione, powinieneś złożyć wniosek o wydanie wtórnika dokumentu, a nie o wyrobienie nowego prawa jazdy. Wniosek możesz złożyć:

• online przez ePUAP, korzystając z certyfikatu kwalifikowanego lub profilu zaufanego,
• w urzędzie.

Co musisz przygotować:

• wniosek o wydanie wtórnika prawa jazdy – możesz go pobrać tutaj: www.gov.pl/attachment/d87c1645-beac-45c2-9ad0-975459b9dc2f albo wypełnić ten, który otrzymasz w urzędzie;
• aktualne zdjęcie (zrobione najpóźniej 6 miesięcy przed złożeniem dokumentów);
• potwierdzenie opłaty za wydanie wtórnika. W tym przypadku również wynosi ona 100,50 zł;
• dowód osobisty lub paszport;
• ewentualnie zniszczony dokument, jeśli został uszkodzony, a nie skradziony.

Okres oczekiwania na wydanie wtórnika jest taki sam jak w przypadku wymiany prawa jazdy bezterminowego czy terminowego.

WYMIANA PRAWA JAZDY NA ELEKTRONICZNE

Warto zaznaczyć, że jeśli nie masz przy sobie prawa jazdy, ale generalnie je posiadasz i możesz prowadzić pojazd, w razie kontroli nie poniesiesz żadnej kary. Od 5 grudnia 2020 roku nie ma konieczności posiadania przy sobie tego dokumentu (podobnie jak dowodu rejestracyjnego samochodu i potwierdzenia posiadania opłaconej polisy OC). Jak zatem policja sprawdzi, czy faktycznie posiadamy odpowiednie uprawnienia? Wszystko dzięki bazie Centralnej Ewidencji Kierowców - policja jest wyposażona w urządzenie, które umożliwia odpowiednią kontrolę, w tym także zobaczenie zdjęcia i dzięki temu wizualne potwierdzenie, czy osoba prowadząca pojazd faktycznie ma prawo jazdy.

Co ciekawe, chociaż nie musimy posiadać przy sobie fizycznego dokumentu, możemy mieć w swoim smartfonie jego elektroniczną wersję. Również od 5 grudnia 2020 możemy pobrać mPrawo Jazdy - mogą korzystać z tego osoby, które posiadają wspomniany już wcześniej profil zaufany. Dzięki aplikacji mObywatel możemy aktywować opisywany tu dokument - aplikacja jest darmowa.

JAZDA Z NIEWAŻNYM PRAWEM JAZDY W 2021

Co się stanie, jeśli mając nieważne prawo jazdy, będziesz prowadzić pojazd i zostaniesz na tym przyłapany? Funkcjonariusze potraktują Cię jak osobę, która kieruje autem bez uprawnień. Zgodnie z artykułem 94. Kodeksu wykroczeń grozi za to mandat w wysokości do 500 zł. To nie koniec konsekwencji. W takim przypadku pojazd może być odholowany na parking strzeżony, chyba że autem jechała wraz z Tobą inna osoba, która ma ważne uprawnienia i może prowadzić pojazd.

Jeszcze poważniejsze mogą być konsekwencje, jeśli bez ważnego prawa jazdy spowodujesz wypadek. W takim przypadku towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci odszkodowanie poszkodowanym, ale następnie na drodze regresu będzie się domagać zwrotu tych środków. Świadczenia z OC w przypadku wyrządzenia szkody na osobie sięgają nawet milionów złotych. A co jeśli bez ważnego prawa jazdy spowodujesz szkodę i zgłosisz ją w ramach ubezpieczenia autocasco? To jedno z najczęstszych wyłączeń odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń – nie otrzymasz odszkodowania.