Zniesienie współwłasności samochodu: jak to zrobić krok po kroku

CO TO JEST ZNIESIENIE WSPÓŁWŁASNOŚCI?

Współwłasność jest sytuacją, w której samochód ma więcej niż jednego właściciela. Najczęściej auto ma dwóch posiadaczy, ale może być ich więcej. W przypadku pojazdów na taką formę współdzielonej własności rzeczy decydują się młodzi kierowcy, którzy nie mogą pochwalić się długą historią ubezpieczenia. Zakup samochodu na spółkę z ojcem, dziadkiem, mamą, starszym bratem – jednym słowem bardziej doświadczonym kierowcą - pozwala młodym korzystać z ich historii przebiegu polisy, a tym samym obniżyć składkę za ubezpieczenie OC. Często w praktyce z pojazdu korzysta wyłącznie młody kierowca. Szybki kalkulator OC pozwoli sprawdzić korzyści związane z wpisaniem do dowodu rejestracyjnego auta drugiego właściciela, który dysponuje wysokimi zniżkami za bezszkodową jazdę. Często pozwala to zaoszczędzić nawet kilkaset złotych na rocznej składce na OC. Dlatego młodzi kierowcy decydują się dopisać inną osobę jako osobę będącą równoprawnym właścicielem auta.

Choć ogólnie współwłasność jest uznawana za sytuację korzystną, to w niektórych przypadkach może przynieść więcej szkody niż pożytku. Problem pojawia się, kiedy dojdzie do szkody, która w takim przypadku jest przypisana wszystkim właścicielom auta. W takich sytuacjach ucierpi na tym i drugi właściciel - zapłaci więcej za OC przy kolejnych zawieranych umowach.

JAK ZNIEŚĆ WSPÓŁWŁASNOŚĆ SAMOCHODU? 3 SPOSOBY NA FORMALNE POZBYCIE SIĘ WSPÓŁWŁAŚCICIELA SAMOCHODU

Istniejącą współwłasność można znieść na różne sposoby. Najprostszym i najszybszym rozwiązaniem jest złożenie w tej sprawie odpowiedniego wniosku. Dokument musi być sporządzony dobrowolnie przez wszystkich współwłaścicieli. Podpisali oni umowę, na mocy której dochodzi do zbycia udziałów w samochodzie. Nie zawsze jednak rozwiązanie współwłasności jest takie łatwe. W takim przypadku trzeba sięgnąć po drugi sposób, a jest nim wniosek o zniesienie współwłasności.

DOBROWOLNE ZRZECZENIE SIĘ WSPÓŁWŁASNOŚCI SAMOCHODU

Dobrowolne zrzeczenie się swojego prawa do auta to polubowny i najszybszy sposób rozwiązania stosunku współwłasności. Aby można było zastosować ten sposób, wszyscy współwłaściciele muszą być zgodni co do przekazania samochodu jednej osobie - właścicielowi głównemu. W takiej sytuacji pozostaje tylko dopełnienie formalności. Co ważne, przekazanie współwłasności samochodu zawsze musi być potwierdzone umową. Następnie (do 30 dni od daty widniejącej na dokumencie) trzeba udać się do wydziału komunikacji w celu wykreślenia współwłaściciela z dowodu rejestracyjnego. W wydziale tym trzeba przedstawić umowę znoszącą współwłasność, dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, o ile była wydana, polisę OC, a także wniosek o likwidację współwłasności. Należy pamiętać aby o zmianach we własności pojazdu poinformować ubezpieczyciela, u którego zostało wykupione ubezpieczenie auta.

CO MUSI ZAWIERAĆ UMOWA ZNIESIENIA WSPÓŁWŁASNOŚCI AUTA?

Umowne zniesienie współwłasności wymaga podpisania odpowiedniego dokumentu. Jego wzór można pobrać z sieci lub też stworzyć samodzielnie. Umowa powinna zawierać takie informacje, jak:

• dane wszystkich współwłaścicieli,
• dane pojazdu, czyli jego typ, model, markę, numer VIN i numer rejestracyjny,
• procentową wysokość udziałów, z których rezygnuje drugi współwłaściciel,
• kwotową wartość zbywanych udziałów; tutaj trzeba pamiętać, że udziały te można przekazać, sprzedając je lub jako darowiznę samochodu.

SĄDOWE ZNIESIENIE WSPÓŁWŁASNOŚCI SAMOCHODU - JAK NAPISAĆ WNIOSEK O ZNIESIENIE WSPÓŁWŁASNOŚCI? 

Nie zawsze zniesienie współwłasności jest procedurą łatwą do przeprowadzenia. W przypadku gdy między współwłaścicielami dochodzi do konfliktu, może się okazać, że konieczne jest udanie się do sądu. Na taką drogę najlepiej wejść, jeśli konflikt jest bardzo silny, a wszystkie drogi polubownego rozwiązania sporu zostały wyczerpane. Sądowe postępowanie trwa, a dodatkowo konieczne jest poniesienie kosztów sprawy.

W przypadku gdy nie ma innej możliwości niż sądowe rozwiązanie współwłasności, to konieczne jest przygotowanie wniosku w tej sprawie. Trzeba go też uzupełnić dokumentami potwierdzającymi argumenty przemawiające za likwidacją współwłasności, np. dowieść, że drugi współwłaściciel ma długi czy utrudnia podejmowanie decyzji co do pojazdu. Po złożeniu dokumentacji należy czekać na sprawę sądową - często tygodniami.

WYKREŚLENIE WSPÓŁWŁAŚCICIELA POJAZDU Z DOWODU REJESTRACYJNEGO Z POWODU ŚMIERCI WSPÓŁWŁAŚCICIELA

W przypadku śmierci jednego ze współwłaścicieli samochodu, jego udziały stają się częścią spadku i podlegają postępowaniu spadkowemu. W jego trakcie ustalane jest, kto będzie dziedziczył majątek po zmarłym współwłaścicielu, a więc również udział w pojazdach, które w części posiadał. Spadkobierca wskazywany jest przez testament lub sąd, gdy zmarły nie spisał swojej ostatniej woli. W czasie ustalenia personaliów nowego współwłaściciela nie można podejmować decyzji związanych z samochodem, np. dotyczących sprzedaży czy darowizny. Co więcej, żyjący współwłaściciel musi samodzielnie pokrywać koszty związane z używaniem pojazdu, w tym zakup obowiązkowej polisy OC. Trzeba też pamiętać, że nowy współwłaściciel może utrudniać korzystanie z auta i wtedy nie pozostaje nic innego, jak wykreślenie go z dowodu rejestracyjnego.

ZNIESIENIE WSPÓŁWŁASNOŚCI: KOSZTY ZAWARCIA UMOWY ZNIESIENIA WSPÓŁWŁASNOŚCI SAMOCHODU

Likwidacja współwłasności auta oznacza konieczność poniesienia pewnych kosztów. Nabywca, na którego przejdą udziały w samochodzie, będzie musiał z pewnością rozliczyć się z Urzędem Skarbowym i zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych PCC lub podatek od darowizny. W niektórych przypadkach jest możliwe nieodpłatne zniesienie współwłasności. Dzieje się tak, jeśli udziały samochodu przejmuje się od najbliższej rodziny, czyli małżonka, dzieci, rodziców, dziadków, rodzeństwa, ojczyma, macochy, pasierba. Od lipca 2023 (zasady te aktualne są również w 2024 roku) darowizna niepodlegająca opodatkowaniu wynosi 36 120 złotych od każdej z wyżej wymienionych osób, ale kwoty przekazanych darowizn sumują się ze sobą w ciągu 5 lat. Takiej kwoty nie trzeba zgłaszać do Urzędu Skarbowego. Jeśli wartość części samochodu, jaką otrzymuje się w wyniku zniesienia współwłasności, jest wyższa niż 36 120 złotych dla wymienionej części rodziny lub auto pochodzi od współwłaściciela niespokrewnionego, to obowiązkowy jest podatek. Darowiznę powyżej kwoty wolnej od podatku zgłasza się na wniosku SD-Z do pół roku od daty podpisania umowy. Należy o tym pamiętać, by fiskus nie naliczył odsetek karnych od zobowiązania.