Najczęstsze czynniki wywołujące pożary
Rozwój pożaru jest wynikiem oddziaływania czterech czynników:
- temperatury – źródło ciepła i prądu mogą być zapalnikiem pożaru,
- tlenu – obecność tlenu podtrzymuje naturalnie proces spalania, a nawet go roznieca,
- paliwa – rodzaj i ilość substancji palnych w otoczeniu,
- czasu – określa stopień rozwoju pożaru w jednostce czasu.
Ogień rozprzestrzenia się błyskawicznie, dlatego tak ważne jest wczesne jego wykrywanie, w czym pomaga detekcja.
Pożary mogą być spowodowane przez czynniki naturalne, jak uderzenie pioruna, ale i przez działalność człowieka, w tym nieumyślne podpalenia, wadliwe instalacje elektryczne, palenie papierosów czy niekontrolowane ogniska.
W poniższej tabeli umieściliśmy najczęstsze przyczyny występowania pożaru:
| Przyczyna pożaru | Przykłady |
| Nieostrożność człowieka przy posługiwaniu się ogniem otwartym | Palenie papierosów w łóżku Pozostawienie zapalonego papierosa w kuble ze śmieciami Pozostawienie na kuchni gazowej włączonego palnika bez nadzoru Spalanie śmieci, odpadów, suchych liści, wypalanie traw |
| Nieostrożność człowieka przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi | Mycie podłóg z użyciem benzyny, rozpuszczalnika Rozpalanie ognia w piecu przy zastosowaniu rozpałki (cieczy łatwopalnej) Czyszczenie odzieży i likwidacja plam cieczami łatwopalnymi |
| Nieprawidłowa eksploatacja środków transportu | Garażowanie pojazdów z silnikami spalinowymi z paliwem w zbiorniku w pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego |
| Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych | Zbyt mała odległość materiałów palnych od urządzenia grzejnego Pozostawienie na dłuższy czas włączonej grzałki elektrycznej do gotowania wody Pozostawienie włączonego żelazka na materiale palnym |
| Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych | Osłonięcie żarówki materiałem palnym Podłączenie zbyt dużej liczby odbiorników energii elektrycznej do instalacji |
| Awarie | Awaria instalacji elektrycznej spowodowana np. zwarciem Problemy w rozdzielniach spowodowane np. przeciążeniem |
Źródło: www.gov.pl/web/kppsp-gniezno/pozary---najczestsze-przyczyny-powstania
Pan Marek korzystał z kominka, jednak palenisko nie było solidnie zabezpieczone. Doprowadziło to do rozprzestrzenienia się ognia. Dzięki szybkiej reakcji strażaków udało się ograniczyć zniszczenia. Pan Marek podjął kroki w celu lepszego zabezpieczenia kominka i regularnie organizuje przeglądy instalacji elektrycznej.
Pani Katarzyna, zarządzająca firmą cateringową, przekonała się o zagrożeniach związanych z gotowaniem i brakiem respektowania zasad przeciwpożarowych. Jeden z pracowników zapomniał włączyć wentylację w kuchni firmowej. W efekcie tłuszcz, znajdujący się na płycie grzewczej, zajął się ogniem. Tylko dzięki gaśnicy i wcześniejszym szkoleniom przeciwpożarowym sytuacja została szybko opanowana.
Pan Tomasz w swoim warsztacie samochodowym doświadczył pożaru wynikającego z awarii instalacji elektrycznej. W jego przypadku doszło do spięcia w jednym z podnośników, co spowodowało szybkie rozprzestrzenienie się ognia. Dzięki systemowi wczesnego ostrzegania pożar został szybko zauważony, a jednolite procedury postępowania pomogły zminimalizować szkody.
Zagrożenia pożarowe związane z codziennymi działaniami
Każdego dnia mamy do czynienia z ogniem. Jedna iskra, nieostrożne zachowanie czy wypadek losowy mogą doprowadzić do wzniecenia pożaru.
Najczęstsze przyczyny zapłonów podczas przygotowywania posiłków
Ryzyko pożarowe występuje w domach, mieszkaniach prywatnych, jak i w lokalach gastronomicznych. Szczególnie istnieje podczas korzystania z gorącego oleju oraz z otwartego ognia, np. na płycie gazowej. Podczas przygotowywania posiłków, może dojść do pożaru mieszkania, domu czy restauracji.
Ryzyko pożarowe w miejscach pracy – co może powodować powstawanie pożaru
Pożar w zakładzie pracy może być spowodowany oddziaływaniem różnych czynników. Wynikać z:
- nieprawidłowej obsługi sprzętu,
- wadliwej instalacji elektrycznej,
- nieprawidłowego obchodzenia się z niebezpiecznymi materiałami, zwłaszcza łatwopalnymi,
- lekkomyślności pracowników.
Każdy pożar niesie za sobą ryzyko szkód majątkowych i osobowych. Dlatego pracodawcy powinni podjąć stosowne działania dotyczące wdrożenia procedur i zabezpieczeń antypożarowych.
Statystyki i dane na temat źródeł ognia
Podział pożarów na konkretne kategorie reguluje Europejska Norma, mająca status Polskiej Normy: PN-EN 2:1998 ze zmianą PN-EN 2:1996/A1:2006. W tabeli wyszczególniliśmy konkretne kategorie:
| Kategoria pożaru | Opis |
| Grupa pożarów A | Pożary materiałów stałych, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli, w tym drewna, papieru czy tkanin |
| Grupa pożarów B | Pożary cieczy i materiałów stałych, topiących się w tym tworzyw sztucznych, paliw i olejów |
| Grupa pożarów C | Pożary gazów, np. metanu, propanu, acetylenu, wodoru |
| Grupa pożarów D | Pożary metali, w tym magnezu, sodu, potasu, aluminium |
| Grupa pożarów F | Pożary olejów i tłuszczów w urządzeniach kuchennych |
Analiza danych statystycznych dotyczących pożarów
Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej informowała, że w całym 2024 roku strażacy podjęli ponad 550 tys. interwencji, w tym ponad 100 tys. to pożary. Przez cały rok doszło do 29 271 takich zdarzeń w obiektach mieszkalnych, w których 295 osób straciło życie, a 2052 osoby odniosły obrażenia. To o 70 ofiar śmiertelnych mniej w porównaniu do 2023 roku.
W grupie pożarów notowano:
- 16 396 pożarów upraw,
- 9313 pożarów środków transportu,
- 5431 pożarów lasów,
- 2372 pożary obiektów użyteczności publicznej,
- 2208 pożarów obiektów produkcyjnych,
- 830 pożarów obiektów magazynowych.
Biorąc pod uwagę przyczyny pożarów w 2024 roku, w tabeli wskazaliśmy konkretne liczby:
| Przyczyna | Liczba przypadków |
| Podpalenia | 1940 przypadków |
| Nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych | 311 przypadków |
| Wady urządzeń i instalacji elektrycznych | 238 przypadków |
| Nieostrożność dorosłych | 268 przypadków |
| Pożary pojazdów | 221 przypadków |
Propozycje działań w zakresie zapobiegania pożarom i ich rozprzestrzenianiu
W zakresie zapobiegania pożarom warto zastosować działania prewencyjne, zapobiegające powstaniu ognia. Zalicza się do nich:
- regularne kontrole i serwis instalacji elektrycznej;
- zastosowanie wywietrzników i czujników dymu czy ognia;
- budowa z zastosowaniem materiałów, które nie są łatwopalne;
- respektowanie zasad przeciwpożarowych, dotyczących np. izolowania paleniska w kominku;
- edukacja w zakresie ochrony przeciwpożarowej;
- stosowanie w strategicznych miejscach domu czy biura gaśnic, hydrantów, czy zestawów ppoż.
Dobrym pomysłem będzie też ubezpieczenie domu od ognia i innych zdarzeń losowych. Zwróć uwagę jednak w OWU, w jakich przypadkach możesz spotkać się z odmową wypłaty odszkodowania za pożar w mieszkaniu. Chroń swój dobytek przed ogniem!
