Jak sprawdzić biuro podróży przed wyjazdem na wakacje czy zakupem wycieczki? Sprawdź rejestr organizatorów turystyki
W styczniu 2019 roku upadło w Polsce biuro podróży Net Holiday, które początkowo informowało klientów o czasowym wstrzymaniu sprzedaży, a później ogłosiło bankructwo. W ślad za nim poszły mniejsze firmy, jak Mediterraneum czy Steja Travel. W tym samym roku, 25 września, zawiadomienie o niewypłacalności złożył zarząd Neckermanna. Dwa dni później zbankrutował Thomas Cook, co wstrząsnęło rynkiem turystycznym. Jeszcze wcześniej, bo w 2012 roku, upadłość ogłaszały m.in. Sky Club, Alba Tour, Atena, Summerelse czy Jet Tourist, a w 2013 roku GTI Travel. Turyści, często wypoczywając na wakacjach za granicą, dowiadywali się, że ich touroperator upadł. Gwarancje ubezpieczeniowe nie zawsze okazywały się wystarczające do pokrycia wszystkich roszczeń podróżnych. Pojawia się zatem całkiem uzasadnione pytanie dotyczące tego, jak sprawdzić biuro podróży, z którym chcemy wyjechać na wczasy. Czy można w ogóle zweryfikować, jaką kondycję finansową ma touroperator?
Jak sprawdzić biuro podróży przed wyjazdem? Rejestr organizatorów turystyki i pośredników
Turyści wyjeżdżający na zorganizowane wakacje, wczasy czy wycieczki objazdowe i krótkie wyprawy obawiają się problemów, jakie może mieć ich touroperator. Kolorowe foldery, reklamy czy kompetentni pośrednicy turystyczni sprawiają wrażenie, że biuro podróży świetnie sobie radzi. Jednak nie musi tak być, co wynika ze specyfiki funkcjonowania touroperatorów. Z dużym wyprzedzeniem rezerwują oni hotele dla turystów czy zamawiają czartery. To wszystko sprawia, że muszą płacić za miejsca w danym obiekcie czy w samolocie wcześniej i obracają ogromnymi środkami finansowymi.
Jednak turysta nie jest pozbawiony możliwości skontrolowania, czy ma do czynienia z wiarygodnym biurem podróży lub agentem turystycznym. Jak można to zrobić? Jak sprawdzić biuro podroży przed wyjazdem turystycznym? Warto sięgnąć przede wszystkim po Centralną Ewidencję Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych. Czym ona jest i kto może mieć do niej dostęp?
Czym jest Centralna Ewidencja Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych? CEOTiPT
W skrócie przedstawiona ewidencja to CEOTiPT. Prowadzona jest pod adresem http://turystyka.gov.pl przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Stanowi rejestr, w którym wpisywane są biura podróży. Natomiast w ewidencji tej nie ma informacji dotyczących agentów turystycznych. Wszystko dlatego, że zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o usługach turystycznych działalność gospodarcza podejmowana przez takich agentów nie jest zaliczana do działalności regulowanej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej. Agenci nie podlegają wpisowi do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Nie muszą też mieć zabezpieczenia finansowego.
Z perspektywy samych turystów ewidencja ta będzie podstawowym źródłem informacji o biurach. W ewidencji tej można sprawdzić:
- czy dane biuro turystyczne lub agent działa legalnie, na podstawie wpisu dokonanego do rejestru działalności regulowanej;
- czy wybrany organizator turystyki lub pośrednik turystyczny ma wymagane zabezpieczenie finansowe na rzecz klientów, czyli ubezpieczenie turystyczne dla biurpodróży, jaka jest jego suma gwarancyjna czy okres obowiązywania;
- czy biuro podróży nie dokonało zawieszenia swojej działalności;
- czy wobec organizatora turystyki nie toczy się postępowanie o wykreślenie z rejestru;
- czy biuro nie jest objęte zakazem prowadzenia działalności turystycznej.
W rejestrze tym ewidencjonowane są daty wpisu i moment, od kiedy dany przedsiębiorca funkcjonuje na rodzimym rynku usług turystycznych.
Ewidencja prowadzona jest w oparciu na danych, jakie zostały wprowadzone do systemu informatycznego oraz na podstawie przesłanych przez marszałków województw kopii dokumentów, jakie stanowią podstawę dokonania wpisu do ewidencji.
Natomiast nie ma możliwości sprawdzenia we wspominanej ewidencji informacji dotyczących wiarygodności ekonomicznej przedsiębiorcy, zdolności finansowej czy zadłużenia.
Czy biuro podróży działa legalnie?
Każdy organizator turystyki powinien być wpisany do ministerialnej ewidencji, czyli do Rejestru Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych. Dobrze by było, gdyby biuro podroży należało do organizacji branżowej, jak Polska Izba Turystyki. Można też sprawdzić informacje z Krajowego Rejestru Sądowego czy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Czy biuro podróży jest zadłużone? Ostrzeżenia o niewypłacalności pośredników i organizatorów turystyki
W ewidencjach nie ma informacji o tym, czy biuro podróży, z usług którego chcesz skorzystać, nie jest zadłużone. Możesz to sprawdzić, ale np. w płatnym rejestrze, takim jak Krajowy Rejestr Dłużników czy BIG InfoMonitor. Dobrym pomysłem będzie weryfikacja, czy biuro ma np. Certyfikat Wiarygodności, który świadczy o braku zaległości płatniczych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor, lub Certyfikat Wiarygodności Premium, świadczący o braku długów w BIG InfoMonitor, BIK (Biurze Informacji Kredytowej) i ZBP (Związku Banków Polskich).
Biura podróży są obiektem zainteresowania Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Warto śledzić doniesienia prezesa UOKiK w zakresie branży turystycznej.
Gwarancje ubezpieczeniowe dla touroperatorów – tylko z ewidencji organizatorów turystyki i pośredników
Kwestie związane z gwarancją finansową dla touroperatorów – biur podróży czy pośredników regulowane są zapisami art. 14 ust. 4 ustawy o usługach turystycznych. Na mocy tych przepisów organizator zobowiązany jest wydać klientowi, który wpłaca należność za imprezę lub zaliczkę, jaka przekracza 10 proc. tej sumy, pisemne potwierdzenie. Ma ono pokazywać, że posiada on zabezpieczenie finansowe wraz ze wskazaniem sposobu, w jaki ewentualnie w przyszłości turysta mógłby ubiegać się o wypłatę środków z ubezpieczenia.
Wysokość gwarancji turystycznej, czyli wysokość sumy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej wymaganej w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, reguluje ustawa z dnia 19 kwietnia 2013 roku w tej sprawie.
Gwarancje są tym wyższe, im wyższe przychody osiąga biuro ze sprzedaży wycieczek czy wczasów. Zależne są one również od:
- obszaru terytorialnego prowadzonej działalności – Polska, Europa czy kraje pozaeuropejskie,
- terminu pobierania przedpłat od klientów.
Gwarancje są regulowane także na mocy przepisów ustawy z dnia 22 kwietnia 2013 roku w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia na rzecz klientów w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Takie ubezpieczenia i gwarancje dla podróżnego są bardzo ważne, ponieważ dają one klientom pełną ochronę na wypadek pojawienia się sytuacji kryzysowych.
