Najważniejsze formalności po śmierci bliskiej osoby. Od czego zacząć? Co załatwić po śmierci osoby bliskiej?

Akt zgonu po śmierci bliskiej osoby

Kiedy pierwsze emocje opadną, pora na załatwienie wszelkich formalności. Musisz zachować przy tym odpowiednią kolejność przy realizowaniu urzędowych spraw:

1. Karta zgonu – lekarz stwierdza zgon i wystawia kartę zgonu. Jeśli osoba wcześniej przebywała w szpitalu lub w placówce opiekuńczej, takie instytucje mogą wystawić na życzenie bliskich kartę zgonu. Natomiast w przypadku, gdy śmierć nastąpiła w wyniku wypadku lub istnieje podejrzenie, że do zgonu doszło w związku z działaniem przestępczym, kartę zgonu uzyskasz od odpowiednich służb, np. prokuratora. Znajdują się w niej najważniejsze informacje dotyczące osoby zmarłej, w tym:

• imiona i nazwisko, nazwisko rodowe,
• data i miejsce urodzenia,
• data i miejsce zgonu,
• płeć,
• numer PESEL,
• przyczyna zgonu,
• dane osoby stwierdzającej zgon.

2. Wizyta w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC) – kolejnym krokiem po uzyskaniu karty zgonu będzie złożenie wizyty w USC. Uzupełni on kartę zgonu o informacje dotyczące miejsca zamieszkania, wykształcenia czy stanu cywilnego zmarłej osoby. Na podstawie karty zgonu wydawany jest akt zgonu osoby zmarłej, niezbędny do dalszych formalności.

Uwaga! Na zgłoszenie śmierci w USC masz tylko 3 dni od chwili sporządzenia karty zgonu, a w przypadku choroby zakaźnej jedynie 24 godziny od zgonu. Dokonuje go najczęściej małżonek lub dzieci osoby zmarłej, ale może to być także inny członek rodziny np. wnuk, rodzeństwo lub teściowie. Skrócony odpis aktu zgonu wydawany jest bezpłatnie. Za kolejne jego egzemplarze trzeba już zapłacić.

Formalności po śmierci osoby bliskiej związane z pogrzebem – co należy zrobić?

Pogrzeb w całości może być organizowany przez zakład pogrzebowy, który zajmie się tym kompleksowo. Do załatwienia formalności potrzebny będzie akt zgonu. Koszty pogrzebu można w części pokryć z zasiłku pogrzebowego. Jeśli pogrzeb ma odbyć się w kościele, konieczna będzie również wizyta w kancelarii parafialnej.

Gdzie po zasiłek pogrzebowy?

Osoba lub podmiot, który bierze na siebie wszelkie formalności i organizację pochówku zmarłego (pogrzebu), może ubiegać się o zasiłek pogrzebowy. To świadczenie, które pozwala na pokrycie, choć w części, kosztów pochówku. Uprawniona do zasiłku jest osoba, która pokryła koszty pogrzebu, a także m.in. pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, jeżeli pokryły te koszty. W razie gdy koszty pogrzebu poniesie kilka osób, zasiłek pogrzebowy podlega podziałowi proporcjonalnie do poniesionych kosztów przez poszczególne osoby.

W 2024 roku zasiłek pogrzebowy wynosi 4000 zł. Możesz wnioskować o zasiłek pogrzebowy, dołączając do wniosku odpis aktów stanu cywilnego, Twój oraz zmarłego, wraz z potwierdzeniem płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnym oraz rentowym. Na złożenie wniosku o zasiłek pogrzebowy masz 12 miesięcy od dnia zgonu osoby zmarłej.

Co z zobowiązaniami finansowymi po śmierci bliskiego?

W sytuacji, gdy osoba zmarła miała różne zobowiązania finansowe, musisz o nich pamiętać. Przykładowo, gdy Twój zmarły ojciec miał kredyt, to nie jest on automatycznie umarzany, tylko wchodzi w skład spadku. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy zmarły miał wykupione ubezpieczenie kredytu od śmierci. Może ono pokryć koszty związane ze spłatą zobowiązania.

Ponadto musisz sprawdzić inne zobowiązania uiszczane przez zmarłego, tj. rachunki za telefon czy media. Należy zgłosić w instytucjach i firmach, gdzie zmarły miał zobowiązania i umowy, że doszło do śmierci. Podstawą zgłoszenia będzie kopia aktu zgonu zmarłego.

Spadek po bliskim – najważniejsze formalności po śmierci członka rodziny

Ważnym elementem formalności do dopełnienia po śmierci bliskiej osoby są sprawy spadkowe. Po zgonie kogoś bliskiego możesz mieć prawo do spadku - przyjąć spadek w całości, z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić. Masz na to 6 miesięcy od chwili, gdy dowiedziałeś się, że zostałeś powołany do spadku - najczęściej będzie to moment, kiedy dowiedziałeś się o śmierci danej osoby. Oświadczenie dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku dokonuje się przed sądem lub przed notariuszem.

W przypadku gdy zmarły pozostawił po sobie, np. samochód, jest on częścią masy spadkowej. Czy możesz korzystać z opłaconego OC po śmierci właściciela? Oczywiście, jest to możliwe – ubezpieczenie OC przechodzi wraz z przejściem własności samochodu na spadkobiercę. Potwierdza to ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych. Po śmierci współmałżonka, rodzica albo dziecka możesz mieć prawo do uzyskania w ZUS renty rodzinnej po zmarłym. Będzie ona należna jedynie wówczas, gdy zmarłemu przysługiwało prawo lub spełniał warunki do otrzymania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Emerytura po śmierci męża czy żony, czyli renta wdowia, może zapewnić środki finansowe na życie bliskim.

Jeśli osoba zmarła była zatrudniona w dniu śmierci w oparciu na umowie o pracę, spadkobiercy mogą ubiegać się o wypłatę odprawy pośmiertnej od pracodawcy. To świadczenie przysługujące członkom rodziny zmarłego. Jego kwota uzależniona jest od stażu pracy zmarłego. Do wniosku o odprawę pośmiertną powinieneś dołączyć akt zgonu osoby zmarłej.

W przypadku posiadania ubezpieczenia na życie uposażonym w polisie należeć się będzie świadczenie w wysokości sumy ubezpieczenia. Nie wchodzi ono w zakres masy spadkowej.