Poduszka finansowa – oszczędności dające poczucie bezpieczeństwa

Poduszka finansowa – czym jest i dlaczego warto ją mieć?

Poduszka finansowa to kapitał, który odkładamy na wypadek wystąpienia w naszym życiu nieprzewidzianych okoliczności, wymagających nakładów pieniężnych. Dzięki zgromadzeniu takich środków możemy spać spokojnie, bez obawy, że z dnia na dzień my i nasi bliscy zostaniemy bez środków do życia. Fundusz awaryjny przydaje się m.in. w takich sytuacjach, jak:

• utrata pracy przez nas lub naszego partnera/małżonka,
• poważna choroba lub wypadek jednego z członków rodziny i związana z tym konieczność podjęcia kosztownego leczenia,
• podjęcie ryzykownej finansowo decyzji, np. rezygnacja z pracy etatowej i założenie własnej firmy.

Częstą praktyką jest także tworzenie poduszki finansowej pod kredyt. Jeżeli planujemy np. zakup domu i chcemy częściowo sfinansować taką inwestycję, zaciągając zobowiązanie wobec banku, rozsądnym krokiem jest uprzednie zgromadzenie kapitału, który posłuży nam do spłaty kolejnych rat i odsetek w przypadku tymczasowej utraty dochodu. W ten sposób zachowamy ciągłość spłat i uchronimy się przed dodatkowymi kosztami kredytu.

Jak widać, poduszka finansowa to nie oszczędności, które możemy wydać, gdy nagle przyjdzie nam ochota pojechać na weekend do SPA czy kupić jakiś drogi sprzęt. To środki przeznaczone na bardzo konkretny cel: utrzymanie swojego standardu życiowego w razie nagłych zakłóceń.

Finansowa poduszka bezpieczeństwa – jak stworzyć ją dobrze?

Wiele osób zastanawia się, jak zaprojektować poduszkę finansową, aby była ona odpowiednia do sytuacji majątkowej w danym gospodarstwie domowym. Ustalenie wysokości funduszu awaryjnego wymaga analizy naszych aktualnych możliwości i potrzeb, a także prognozowania, jak zmienią się te warunki w przypadku wystąpienia określonych trudności życiowych.

Inaczej będziemy projektować poduszkę finansową dla singla, a inaczej dla czteroosobowej rodziny. W każdym z tych przypadków należy także pamiętać, że sytuacja życiowa może ulec zmianie: możemy znaleźć partnera lub partnerkę, zajść w pierwszą lub kolejną ciążę, zachorować i utracić zdolność do pracy. Fundusz awaryjny powinien ewoluować wraz z naszymi warunkami życia, zaś bazą do jego stworzenia powinna być analiza aktualnego stanu budżetu domowego - z uwzględnieniem miesięcznych zarobków i wydatków.

Jak zatem obliczyć kwotę, która powinna zostać przez nas odłożona na tzw. czarną godzinę? Przede wszystkim należy zastanowić się nad tym, jak duże koszty generujemy w naszym gospodarstwie domowym każdego miesiąca. Doskonałym sposobem na obiektywne ustalenie kosztów życia (własnych lub całej rodziny) jest prowadzenie budżetu domowego, czyli arkusza ponoszonych na co dzień wydatków. Aby uzyskane w ten sposób dane były wiarygodne, należy skrupulatnie notować je co najmniej przez kilka miesięcy. Zapisywanie każdej wydanej kwoty może sprawiać wrażenie czegoś trudnego do zrealizowania, jednak w krótkim czasie stanie się naszym nawykiem. Warto przy tym podzielić wydatki na takie, które są nieodzowne, i te, bez których moglibyśmy się obejść, gdyby zmusiła nas do tego sytuacja życiowa.

W zależności od tego, jak oceniamy nasze potrzeby, wydatkami podstawowymi mogą być m.in.:

• opłaty stałe (czynsz, media, rachunki za telefon, rata leasingu itd.),
• żywność kupowana w sklepie,
• chemia gospodarcza,
• przybory szkolne dla dzieci,
• koszty transportu (np. bilet miesięczny, paliwo, ubezpieczenie samochodu).

Drugą kategorię wydatków stanowią takie, których czasowe wyłączenie nie zaburzyłoby naszego funkcjonowania, np.

• rozrywka (wyjście do kina, zakup płyt z muzyką itp.),
• posiłki spożywane w restauracji,
• ubrania, które nie są niezbędne,
• drogie kosmetyki, perfumy,
• wydatki na wakacje.

Wysokość funduszu awaryjnego powinna stanowić równowartość średnich kosztów ponoszonych przez nas na utrzymanie gospodarstwa domowego przez co najmniej 3 do 6 miesięcy. Tylko od nas zależy, czy w przypadku znalezienia się w trudnej sytuacji materialnej będziemy chcieli zachować dotychczasowy komfort życia (wtedy poduszka finansowa musi być większa), czy też ograniczyć się jedynie do podstawowych wydatków (analogicznie możemy wówczas odłożyć nieco mniejszą kwotę). Dodatkowo warto wziąć pod uwagę takie czynniki, jak nasz wiek, status rodzinny oraz miejsce zamieszkania. 3-miesięczna poduszka bezpieczeństwa może być dobrym rozwiązaniem dla singla, który mieszka w dużym mieście i w przypadku utraty pracy potencjalnie łatwo znajdzie nowe miejsce zatrudnienia. Optymalne zabezpieczenie kilkuosobowej rodziny, której członkami są osoby niepełnoletnie, może pochłonąć już równowartość 6- lub 12-miesięcznych wydatków.

Można pomyśleć, że im więcej odłożonych środków, tym lepiej. Warto jednak pamiętać, że poduszki finansowej nie powinno się inwestować ani zamrażać w żadnych mało elastycznych produktach finansowych. Fundusz awaryjny najlepiej trzymać na koncie oszczędnościowym lub lokacie, którą bez większych trudności w kryzysowej sytuacji możemy zerwać. Należy mieć zatem świadomość, że te środki nie będą zarabiać lub będą przynosić minimalny dochód. Idea poduszki finansowej jest bowiem taka, że w razie potrzeby mamy łatwy dostęp do odłożonych pieniędzy.

Poduszka finansowa a długi

Niektórzy zastanawiają się z pewnością, co w sytuacji, gdy nie tylko nie mamy poduszki finansowej, lecz także nie posiadamy ani grosza oszczędności, a do tego spłacamy zobowiązania. W takich warunkach również można budować poduszkę finansową! Projektowi temu muszą jednak towarzyszyć szerzej zakrojone działania w obszarze budżetu domowego. Należy dążyć do sytuacji, w której:

• nasz domowy budżet jest uporządkowany – kontrolujemy przychody i wydatki;
• optymalizujemy wydatki i szukamy dodatkowych źródeł dochodu – celem jest osiągnięcie stanu, w  którym nasze wpływy przewyższają koszty życia i w każdym miesiącu umożliwiają generowanie oszczędności;
• spłata długów jest zaplanowana, a plan ten jest konsekwentnie realizowany.

Dlaczego tak to powinno wyglądać? Niezoptymalizowany budżet generuje sytuację, w której co miesiąc brakuje nam na coś środków. Z tego powodu zwiększamy swoje zadłużenie i krok po kroku coraz głębiej zatracamy się w tzw. spirali długów. W takich warunkach nie da się zbudować poduszki finansowej. W każdym miesiącu pojawia się bowiem pilniejszy wydatek, na który przeznaczamy pieniądze. Taka sytuacja wpływa niekorzystnie na naszą motywację – jeśli źle dobieramy cele i w rezultacie nie udaje się nam ich realizować, z czasem kompletnie tracimy zapał – a w konsekwencji przyczynia się do rezygnacji z marzenia o finansowej niezależności. Wcale nie musi tak być! Kluczem do sukcesu jest upór i konsekwencja, a także realizowanie wcześniej założonego, przemyślanego planu.

Pierwszym krokiem na drodze do celu jest zatem pozbycie się długów, bo to właśnie one kosztują najwięcej. W drugiej kolejności dobrze jest stworzyć dla siebie i swojej rodziny pulę oszczędności bieżących – może to być tysiąc lub dwa tysiące złotych na niespodziewane wydatki, takie jak nagła awaria samochodu czy spontaniczny wyjazd na krótkie wakacje. Po zgromadzeniu pierwszych oszczędności przychodzi czas na stworzenie solidnej poduszki finansowej, którą ulokujemy w bezpiecznym miejscu – np. na lokacie. Dopiero w kolejnym kroku możemy myśleć o inwestycjach czy podejmowaniu ryzykownych decyzji, takich jak rezygnacja z etatu i założenie własnego biznesu. Brzmi, jak skomplikowany, ciągnący się w nieskończoność proces? To tylko wrażenie, a satysfakcja z osiągniętych sukcesów jest warta podjęcia takiego wysiłku!

Poduszka finansowa a inne sposoby zabezpieczenia majątku

Finansowa poduszka bezpieczeństwa nie jest oczywiście jedynym sposobem zabezpieczania siebie i swoich bliskich przed negatywnymi skutkami nieprzewidzianych wydarzeń. Równie skutecznie możemy chronić naszą płynność majątkową poprzez wykupienie różnorakich polis ubezpieczeniowych. Nie chodzi tu tylko o OC samochodu, które w Polsce jest obowiązkowe dla każdego posiadacza pojazdu mechanicznego. Warto zapoznać się z ofertami ubezpieczeń dobrowolnych, które często bywają bardzo korzystne, a przy tym pozwalają nam spać spokojnie, bez obawy o naszą przyszłość.

Ubezpieczenie na życie to forma zabezpieczenia finansowego, które wykupujemy na okoliczność czasowej lub trwałej niezdolności do pracy, wywołanej przyczynami losowymi. Do takich przyczyn należą poważna, potencjalnie zagrażająca życiu choroba oraz uszkodzenie ciała, spowodowane np. wypadkiem. Polisa na życie zapewnia również wypłatę świadczenia pieniężnego rodzinie ubezpieczonego w przypadku jego śmierci.

Ubezpieczenia na życie występują w wariantach podstawowych i rozszerzonych. Jedną z interesujących opcji dodatkowych jest tzw. ubezpieczenie posagowe, które służy ochronie finansowej dziecka osoby ubezpieczonej w przypadku śmierci rodzica. Świadczenie to można porównać do renty, ponieważ pieniądze są cyklicznie wypłacane uposażonemu od momentu jego osierocenia do osiągnięcia pełnoletności lub 21. roku życia.

Ubezpieczenie OC w życiu prywatnym zabezpiecza nas przed poniesieniem kosztów naprawy mienia lub leczenia poszkodowanej osoby trzeciej, w przypadku gdy nastąpiło nieumyślne spowodowanie szkody z naszej winy. Przykładowo, wykupienie polisy chroni nas przed obciążeniem finansowym spowodowanym takimi zdarzeniami, jak:

• zalanie wodą mieszkania sąsiada,
• nieumyślne uszkodzenie cudzego samochodu, np. wózkiem sklepowym,
• przypadkowe podpalenie mieszkania ze szkodą dla osób trzecich,
• potrącenie pieszego przez ubezpieczonego rowerzystę,
• szkoda wyrządzona osobom trzecim przez niepełnoletnie dziecko osoby ubezpieczonej,
• szkoda wyrządzona osobom trzecim przez zwierzę osoby ubezpieczonej.

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym gwarantuje wypłacenie poszkodowanemu odszkodowania z polisy sprawcy.

Ubezpieczenie mieszkania może obejmować następujące rodzaje własności:

• mury – przegrody budowlane, które wydzielają budynek z przestrzeni wraz z elewacją i izolacją cieplną, a także fundament, dach wraz z pokryciem dachowym, tarasy, balkony;
• elementy stałe – zamontowane na stałe elementy, służące do zaopatrzenia i prawidłowej eksploatacji budynku, mieszkania lub obiektu małej architektury;
• ruchomości domowe – mienie ruchome znajdujące się w mieszkaniu, budynku lub na posesji, na której znajduje się ubezpieczona nieruchomość.

Zakup polisy ubezpieczenia mieszkania lub domu jest zwykle obowiązkowy w przypadku chęci częściowego sfinansowania zakupu nieruchomości za pomocą kredytu hipotecznego.