Ubezpieczenie wypadkowe – czym jest i jak działa? Kto płaci składkę?

Ubezpieczenie wypadkowe – co to jest?

Ubezpieczenie wypadkowe zaliczane jest do grona ubezpieczeń społecznych. Gwarantuje ono świadczenie z ZUS na wypadek nieszczęśliwych wypadków, tj. zdarzeń mających miejsce bez woli człowieka, gdzie bezpośrednią ich konsekwencją może być uszczerbek na zdrowiu lub śmierć. Odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia wypadkowego może być wypłacone nie tylko w razie wypadku przy pracy, ale i zapadnięciu na chorobę zawodową, czyli spowodowaną przez pewne czynniki związane z wykonywanymi obowiązkami zawodowymi.

Ubezpieczenie wypadkowe uprawnia do pobierania świadczenia w razie utraty zdolności do pracy w wyniku wypadku lub choroby zawodowej. Do zdarzenia musi dojść podczas wykonywania poleceń przełożonych lub innych czynności na rzecz pracodawcy.

Kto podlega ubezpieczeniu wypadkowemu?

Wszystkie osoby, które są objęte ubezpieczeniem wypadkowym, wskazane zostały w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązkowo podlegają mu przede wszystkim pracownicy, za których pracodawca odprowadza składki na ubezpieczenie wypadkowe, emerytalne i rentowe. Wyłączeni ustawowo z ubezpieczenia wypadkowego są m.in.

• bezrobotni, którzy pobierają zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie integracyjne,
• nakładcy, tj. osoby wykonujące pracę nakładczą,
• posłowie do Parlamentu Europejskiego,
• żołnierze niezawodowi, którzy pełnią czynną służbę wojskową, z wyłączeniem pełniących służbę kandydacką,
• osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
• osoby pobierające świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu lub zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia,
• osoby pobierające świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia,
• członkowie rad nadzorczych otrzymujący wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji,
• osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, o których mowa w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
• osoby objęte dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi na podstawie art. 7 ustawy o s.u.s.

Ile wynosi składka na ubezpieczenie wypadkowe do ZUS-u w 2025 roku?

Składka na ubezpieczenie wypadkowe, inaczej składka wypadkowa, płacona jest przez płatników, a jej wysokość powiązana z informacjami, jakie raportują do ZUS-u na drukach ZUS IWA za poprzednie trzy lata kalendarzowe przed danym rokiem składkowym. Wysokość składki zależy od tego, czy płatnik podlega wpisowi do rejestru REGON oraz ilu ubezpieczonych zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego.

Jeżeli jest to nie więcej niż 9 pracowników, stopa procentowa wynosi 50% najwyższej stopy, czyli 1,67% Taka sama stawka obowiązuje, jeśli płatnik nie podlega wpisowi do rejestru REGON. Dla płatników zatrudniających powyżej 10 osób składka zostanie wyliczona jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie danej grupy działalności i wskaźnika korygującego dla tego płatnika.

Jeżeli płatnicy nie przekazywali w 3 ostatnich latach kalendarzowych informacji ZUS IWA, muszą sami ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, odpowiednią dla danej grupy działalności.

Wypadek przy pracy – definicja i okoliczności powstania

Za wypadek przy pracy, który uzasadnia dochodzenie prawa do świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, w wyniku którego poszkodowany doznał urazu lub śmierci. Zdarzenie to powinno nastąpić:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń wydawanych przez przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, choćby i bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między jego siedzibą a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Za wypadek przy wykonywaniu obowiązków zawodowych uważane jest także zdarzenie, do którego doszło w trakcie podróży służbowych, np. wypadek komunikacyjny w pracy podczas dojazdu do niej czy powrotu z niej.

Natomiast chorobą zawodową jest jednostka wskazana w wykazie chorób zawodowych, wywołana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy lub związana ze sposobem wykonywania pracy. Należą do nich m.in. gorączka metaliczna, pylice płuc, astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa i wiele innych.

Jak zgłosić wypadek przy pracy?

Aby osoba ubezpieczona miała prawo do uzyskania świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, musi to oczywiście zgłosić. Zgłoszenie wypadku w pracy leży w gestii pracownika.

Konieczne jest zebranie wszelkiej dokumentacji, którą pracownik przekazuje płatnikowi składek (pracodawcy) lub bezpośrednio do ZUS-u. Osoba zatrudniająca powinna w obliczu wypadku przy pracy zapewnić poszkodowanym niezbędną pomoc, wezwać odpowiednie służby i zabezpieczyć miejsce zdarzenia. Musi też przeprowadzić postępowanie powypadkowe.

Świadczenia wypadkowe dla poszkodowanych pracowników – jakie świadczenia przysługiwać będą z ZUS i od pracodawcy?

Jeśli doszło do wypadku przy pracy lub stwierdzona została u pracownika choroba zawodowa, przysługuje mu odpowiednie świadczenie. Uzależnione jest ono od stanu zdrowia poszkodowanych i ich indywidualnej sytuacji. W przypadku gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 20 osób, świadczenia rehabilitacyjne i chorobowe wypłacane są przez fundusz wypadkowy, należący do ZUS-u. Jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy należy się od pracodawcy lub ZUS-u i musi ono zostać wypłacone w terminie 30 dni od momentu wydania pozytywnej decyzji odnośnie do tej wypłaty.

Ubezpieczenie wypadkowe obejmuje takie rodzaje świadczeń jak:

• zasiłek chorobowy – wypłacany w wysokości 100% podstawy wymiaru,
• zasiłek wyrównawczy – przysługuje pracownikowi wówczas, który po wypadku otrzymuje obniżone wynagrodzenie,
• jednorazowe odszkodowanie – dla poszkodowanego w wypadku przy doznaniu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu lub dla bliskich osoby zmarłej w wyniku wypadku przy pracy,
• renta z tytułu niezdolności do pracy,
• renta rodzinna,
• renta szkoleniowa – na przekwalifikowanie się dla osób, które nie mogą wykonywać dotychczasowej pracy,
• świadczenie rehabilitacyjne – w wysokości 100% wynagrodzenia nawet do roku, po otrzymaniu zasiłku chorobowego,
• dodatek pielęgnacyjny – wypłacany do emerytury lub renty, który ma częściowo pokrywać koszty wynikające z niezdolności danej osoby do samodzielnego funkcjonowania,
• dodatek do renty rodzinnej – wypłacany dla sieroty zupełnej.

Oprócz świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego pracownikowi może się należeć świadczenie z ubezpieczenia na życie, czyli polisy wykupionej prywatnie lub grupowo.

Ubezpieczenie OC w pracy

Pracownik może również otrzymasz wypłatę z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pracodawcy. Ubezpieczenie OC w pracy, wykupione przez zatrudniającego, zwolni go z konieczności wypłaty odszkodowania z własnej kieszeni, jeżeli dojdzie do zdarzenia, za które ponosi on odpowiedzialność. To ubezpieczyciel przyjmuje wówczas na siebie proces rozpatrywania roszczeń pracownika i wypłaca ewentualne odszkodowanie.